Leeuwarden - De verkoop van religieuze boeken vertoont in de Verenigde Staten een wonderlijke stijging. Dat meldt de Christian Science Monitor op de website, op basis van cijfers van de American Association of Publishers (AAP). Volgens deze uitgeversorganisatie is de verkoop van religieuze boeken in 2003 met 50 procent toegenomen, een veel sterkere stijging dan elders in de boekenbranche.

Niet iedereen vertrouwt de cijfers van AAP. Volgens bureau Simba, dat onderzoek doet naar de Amerikaanse uitgeversbranche, is de verkoop van religieuze boeken met slechts 4,6 procent gestegen, tot een omvang van 1,5 miljard dollar.

Een woordvoerder van AAP houdt vol dat de cijfers betrouwbaar zijn, maar erkent wel dat de categorie religie klein is en gebaseerd is op de gegevens van slechts vijf grote uitgevers die zelf bepalen dat hun boeken vallen in de categorie ‘religieus’.

Een van de best verkopende boeken van de afgelopen jaren is The Purpose Driven Life van Rick Warren, in Nederland recent verschenen onder de titel Doelgericht Leven . Sinds de verschijning in 2002 zijn er 16 miljoen exemplaren van verkocht.

,,Zo zie je maar: een enkel boek kan alle verkoopcijfers op de helling zetten”, zegt Lynn Garrett, religie-redacteur bij het boekenweekblad Publishers Weekly . Volgens haar is de belangstelling voor het religieuze boek in de Verenigde Staten groot, en zijn de gestegen verkoopcijfers niet alleen te verklaren uit een handvol succesvolle auteurs of boektitels. ,,Religie is een belangrijk onderwerp van gesprek vanwege het wereldwijde terrorisme en de radicale islam. Mensen willen dat soort dingen begrijpen. Ze verdiepen zich meer in de religieuze tradities.”

De behoefte aan religieuze informatie vertaalt zich ook in een uitbreiding van het aantal religieuze programma’s op televisie. Volgens het Media Research Center hebben de grote omroepen in de Verenigde Staten in de afgelopen tien jaar veel meer programma’s gemaakt over religieuze onderwerpen. In de twaalf maanden voor 1 maart van dit jaar waren er 303 uitzendingen over religieuze onderwerpen, tegen 121 in de zelfde periode van het jaar ervoor.

Iemand die niet gelooft in de 50-procents stijging van de verkoop van religieuze boeken, is John Wilson, redacteur van het tweemaandelijkse magazine Books & Culture van de organisatie Christianity Today. ,,Een groei met 50 procent kán gewoon niet kloppen.” Maar hij erkent zonder meer dat belangstelling voor religie toeneemt, in tegenstelling tot eerdere voorspellingen over de ontwikkeling van religie in de VS. ,,In de jaren zestig zei iedereen dat het geloof aan het uitsterven was. Ik herinner me een college sociologie waarin een professor beweerde dat religie een steeds minder belangrijke rol zou gaan spelen in de levens van mensen. Dat klopte dus niet.”

In feite borduurt het succes van religieuze uitgevers voort op een lange geschiedenis in de VS. Al in de zeventiende eeuw waren preekbundels de bestverkopende boeken, evenals de Pilgrim’s Progress van John Bunyan.

Zelfhulpboeken

De woordvoerder van de uitgeversorganisatie AAP verklaart de sterke stijging van de verkoop van religieuze boeken uit het feit, dat ook alle zelfhulpboeken worden meegeteld. Dat is heel gewoon in de VS, waar de uitgevers zelf bepalen in welke categorie hun boeken meetellen. En de samensmelting van religie en zelf-hulp is typisch Amerikaans. De Autobiografie van de Amerikaanse staatsman en filosoof Benjamin Franklin uit 1791, waarin hij uitvoerige aanwijzingen geeft voor morele perfectie, wordt nog altijd gretig gelezen en steeds weer opnieuw uitgegeven in de VS. Zijn boek Weg naar gezondheid is te beschouwen als de basis van de series zelfverbeteringsboeken die zich opstapelen in elke betere boekhandel.

De historicus H.W. Brands, die in 2000 een biografie publiceerde over deze staatsman, is niet verrast door de stijgende populariteit van religie en zelfhulpboeken. ,,Amerikanen zijn van nature geneigd tot optimisme”, zegt hij. ,,Net zoals Benjamin Franklin neigen ze ernaar te denken dat het kwaad iets is dat ze kunnen oplossen.” Brands is ervan overtuigd dat historici de tijd waarin wij leven zullen duiden als een nieuw Reveil, een herhaling van de opwekking zoals de Verenigde Staten die gekend hebben in de jaren rond 1740 en 1830.