In Europa broeden nu bijna zeshonderd vogelsoorten, waaronder 539 inheemse en 57 uitheemse soorten. De meest verspreide soorten zijn de witte kwikstaart en de koekoek, die in zowat 85 procent van Europa te vinden zijn.
Dat is de conclusie van de European Breeding Bird Atlas, een titanenwerk dat de leefgebieden van alle Europese broedvogels in kaart brengt. De atlas is een van de grootste projecten van burgerwetenschap ter wereld: meer dan 120.000 vrijwilligers brachten vier jaar lang elf miljoen vierkante kilometer in kaart.
Lees ook: Polderpad Terschelling is snel voor de boer, maar slecht voor de vogel
Grote veranderingen
Maar uit de tellingen blijken ook grote veranderingen sinds de vorige versie van de atlas in de jaren negentig: de vogelsoorten leven nu gemiddeld 28 kilometer noordelijker. Sommige mediterrane soorten, zoals de bijeneter en de kleine zilverreiger zijn nu helemaal tot in Nederland te vinden. Iets meer dan een derde van de soorten heeft het broedgebied uitgebreid in de voorbije dertig jaar. Van een kwart van de soorten kromp het broedgebied.
De verliezen zijn groter bij vogelsoorten die kenmerkend zijn voor landbouwgrond en grasland
,,Regio’s in het noorden van het continent hebben aan soorten gewonnen, terwijl de gebieden in het zuiden verliezen hebben geleden”, zegt Sergi Herrando van het Catalaans Ornithologisch Instituut. ,,De verliezen zijn groter bij vogelsoorten die kenmerkend zijn voor landbouwgrond en grasland, met name in het Middellandse Zeegebied en in West- en Midden-Europa.”
Lees ook: Reuzenstern, juweel van een vogel
Complexe mechanismen
De klimaatverandering en de invloed van de landbouw spelen een belangrijke rol bij die veranderingen, maar de mechanismen zijn complex. In de voorbije dertig jaar is er immers ook meer bescherming gekomen voor bepaalde soorten en habitats, waardoor sommige vogelsoorten hun leefgebied hebben kunnen uitbreiden.
Veel bedreigde soorten zagen hun broedgebied krimpen, maar er zijn ook positieve verhalen
,,Veel bedreigde soorten zagen hun broedgebied krimpen, maar er zijn ook positieve verhalen, die tonen dat natuurbescherming werkt”, zegt Petr Voříšek van de Tsjechische Ornithologische Vereniging.
Lees ook: Zoeken, zoeken, en dan spot de drone in drie uren vier vogelnesten
