Met die sociaaldemocratische waarden wilde Asscher zijn partij weer opbouwen na het historische verkiezingsverlies van 2017. In die thema's speelde het ‘zeker zijn’ van een betrouwbare overheid een grote rol.
Asscher maakte zijn besluit bekend in de aanloop naar het verkiezingscongres van de partij, waarin naast een motie van steun ook een motie van wantrouwen tegen Asscher zou worden besproken. De PvdA zou er juist moeten zijn voor mensen die zonder de overheid niet alle rekeningen kunnen betalen, vinden veel sociaaldemocraten. Initiatiefnemer van de stemming tegen Asscher, actief PvdA-lid Francisca Drijver, hamerde er daarnaast op dat de affaire aan de PvdA zal blijven kleven.
Zijn situatie zou onhoudbaar zijn geworden als hij op het partijcongres met trompetgeschal op het schild was gehesen
Veel Friese PvdA-prominenten, onder wie Lutz Jacobi, Hein Kuiken, Sjoerd Feitsma (PvdA Leeuwarden), Libbe de Vries (Opsterland), Cor Trompetter (Smallingerland), Jan Walrecht en Jaap Stalenburg (Provinciale Staten), tekenden het voorbije weekeinde nog een steunmotie voor Asscher.
,,Vreselijk jammer”, oordeelt PvdA-Statenlid Jaap Stalenburg, die zich inzette voor de motie van vertrouwen voor Asscher. ,,Ik vind het heel gewetensvol. Asscher heeft door dat dit thema anders steeds als een boemerang bij hem terug zou komen.” Volgens Stalenburg hebben Mark Rutte en Wopke Hoekstra in de affaire meer fouten gemaakt. ,,Het siert Asscher dat hij als enige politieke leider zijn verantwoordelijkheid neemt. Maar het is evident: als Asscher opstapt moeten ook Rutte en Hoekstra opstappen.”
Commentaar: De regering heeft geen doorslaggevende argumenten om niet vandaag al op te stappen. De #toeslagenaffaire is te ernstig om te blijven zitten. https://t.co/xqqkUjCEaK
— Friesch Dagblad (@frieschdagblad) January 14, 2021
Oud-Kamerlid Lutz Jacobi vindt het aftreden ,,zeer verrassend” ,,Dit gedoe loopt al zes week. Ik dacht: hè, nou nog?” Volgens Jacobi wilde Asscher ,,van diep uit zijn genen” de goede zaak doen en treft hem voor een groot deel van het toeslagentraject geen blaam. Of ze zichzelf als opvolger ziet weet ze niet. ,,Ik zie wel foto’s van mezelf rondgaan. Ik heb het naar mijn zin bij de Waddenvereniging. Maar misschien wil ik wel als een nummer twee op de lijst.”
PvdA’er Roel Sluiter, burgemeester van Harlingen noemt het aftreden ,,een persoonlijk drama.” Sluiter twijfelt niet aan Asschers integriteit maar noemt dit een verstandige stap. ,,Zijn situatie zou onhoudbaar zijn geworden als hij op het partijcongres met trompetgeschal op het schild was gehesen. Daar had hij in een coalitie, vanwege de affaire, veel last van gekregen.”
‘Slachtoffer PVV-fraudejacht’
Statenfractievoorzitter Hetty Janssen noemt de stap ook ,,onvermijdelijk”. Volgens Janssen is Asscher slachtoffer van de PVV-oproep om harder op te treden tegen fraude ten tijde van kabinet Rutte-1. ,,Dat is uit de hand gelopen. Asscher is daar slachtoffer van geworden.”
De PvdA bood al vaker haar excuses aan voor het beleid in de vorige kabinetsperiode, toen de partij samen met traditionele tegenstander VVD regeerde. De partij heeft spijt betuigd van de forse bezuinigingen na de financiële crisis, het leenstelsel, het verhogen van de AOW-leeftijd en de participatiewet. De kiezer had de PvdA toen al de rug toegekeerd: slechts negen zetels haalde de partij vier jaar geleden binnen. Die tijd wilde Asscher achter zich laten. Met traditionele thema’s, zoals onderwijs, zorg en inkomenszekerheid, wilde hij de verkiezingen in.
Lees ook: Commentaar: Kabinet moet niet wachten met aftreden vanwege toeslagenaffaire
,,De man heeft veel goede dingen gedaan voor de partij, maar de laatste weken zag je de druk van buitenaf toenemen”, zegt Jelle Zoetendal, PvdA-wethouder Heerenveen. ,,Ik vind het dapper dat hij zegt: het gaat niet om het mannetje maar om de partij.” Een opvolger moet volgens Zoetendal nieuwe energie brengen. ,,Voor linkse partijen en sociaaldemocraten is er na deze crisis straks genoeg te doen.”
