Totdat SP-Kamerlid Sandra Beckerman de kieswijzer van het AD invulde. Ze zag tot haar verbazing dat ook de VVD tegen huurstijging was. Meteen kopieerde ze de toelichting op dit VVD-standpunt uit de kieswijzer, plakte dit in een motie en diende die in. De VVD kon niet anders dan voor stemmen.
CDA, D66 en ChristenUnie waren natuurlijk geërgerd over deze draai. Maar ze konden de VVD al snel terugpakken door voor te stellen om de kosten hiervan, 200 miljoen euro, weg te halen uit het potje van de BIK-regeling. Dat is de nieuwe omstreden fiscale tegemoetkoming voor bedrijven. Een regeling waar eigenlijk alleen de VVD hartstochtelijk voor is.
Klaroenstoot
Het is een signaal van de drie kleinere coalitiepartijen aan de grote VVD, dat de liberalen niet moeten denken dat ze zich alles kunnen permitteren. Deze actie is in feite een klaroenstoot richting de formatie. Ja, je bent groter dan wij, maar wals niet over ons heen. Maar ook de VVD is al bezig met de formatie. Die is immers voor het landsbestuur belangrijker dan de verkiezingen; dáár worden de lijnen voor de komende vier jaar uitgezet.
Niets botst fijner dan een debat met Wilders: dat levert aandacht op. Bovendien kan Rutte dan de redelijke doch strenge bestuurder spelen
Dat blijkt uit de komende lijsttrekkersdebatten. CDA wil natuurlijk graag dat hun Wopke Hoekstra tegenover Mark Rutte zou staan – als een soort premiersalternatief. Maar volgens politiek commentator Tom-Jan Meeus van NRC Handelsblad had de VVD daar geen zin in. Die wilden Rutte liever tegenover Geert Wilders (PVV) en Sigrid Kaag (D66).
Lees ook: Steeds meer vraagtekens bij en kritiek op Kamerverkiezingen in coronatijd
Niets botst fijner dan een debat met Wilders: dat levert aandacht op. Bovendien kan Rutte dan de redelijke doch strenge bestuurder spelen.
Gouden keus?
Kaag is een ander verhaal. De oud-diplomate leek een gouden keus voor D66 te zijn, maar dat valt een beetje tegen. Alles draait nu om corona, en daar heeft Kaag geen rol in. Bovendien was de D66-campagne heel erg om de persoon Kaag gebouwd, maar dit oogde allemaal heel glad en leeg. En dus zakt D66 langzaam weg.
Lees ook: Meer spoor vraagt ook meer huizen: ‘Laten we de Lelylijn regelen’
Maar een verzwakt D66 is een probleem voor de VVD. Als de democraten veel zetels verliezen kunnen er twee dingen gebeuren. Eerste scenario is dat D66 dan de wonden wil likken en geen zin heeft in meeregeren. Dat betekent dat de VVD met PvdA en GroenLinks, die niet zonder elkaar willen regeren, moet gaan praten, aangezien Rutte regeren met de PVV duidelijk uitsluit. Het is de vraag of de VVD-achterban wel zo ver naar links wil.
Verlies lijdt namelijk tot interne onrust over de partijlijn. En onrust in een partij wordt onvermijdelijk onrust in de hele coalitie
Het andere scenario is dat D66 wel meeregeert, maar nog altijd verzwakt is van het verlies. Het verleden leert dat zoiets slecht is voor de stabiliteit van de coalitie. Verlies lijdt namelijk tot interne onrust over de partijlijn. En onrust in een partij wordt onvermijdelijk onrust in de hele coalitie.
Lees ook: Kijk hier het Noordelijk Lijsttrekkersdebat terug
De VVD moet dus D66 een zetje geven. Dat zetje heeft het CDA niet nodig, sterker nog: als de christendemocraten meer zetels gaan winnen is dat goed voor het zelfvertrouwen. En de VVD heeft natuurlijk ook geen zin in een coalitiepartner met praatjes.
