Teruglezen: Nieuws, uitslagen en reacties over de Tweede Kamerverkiezingen verzameld in een liveblog

Nederland ging gisteren naar de stembus voor de Tweede Kamer-verkiezingen. Wie zijn de winnaars? Voor welke partijen is de uitslag een bittere pil? En hoe ging het stemmen in coronatijd? Volg alle ontwikkelingen rond de verkiezingen in dit liveblog.

Van onze digitale redactie

Geplaatst: 18 maart 2021 om 08:38

D66 van lijsttrekkers Sigrid Kaag is de grote winnaar van deze verkiezingen. De partij boekte een winst van negen zetels.   FOTO'S: ANP

0%

Een overzicht van hoe er bij de verkiezingen van 2017 in Fryslân en in uw gemeente werd gestemd, leest u hier.

LIVEBLOG (gesloten)

09.00 uur

Uitbarsting van vreugde bij Kaag en D66

Dat D66 het goed deed in de peilingen was bekend. Maar dat de partij zo groot zou worden, had eigenlijk niemand verwacht. De voorspelde 27 zetels in de exitpoll leverden een uitbarsting van vreugde op bij Kaag en haar partijgenoten.

Heerenveen helpt blinde en slechtziende stemmers

In Heerenveen konden blinden en slechtzienden hun stem uitbrengen met behulp van een speciale mal. Zo kon het – als het goed is – voor het eerst zonder hulp. Er werd niet veel gebruik van gemaakt, ondanks de drukte. ,,Wy hawwe it stimbiljet alfêst yn it foar dertusken dien, want dat is een sekuer putsje.”

FVD'er Smolders: Baudet was helemaal op na campagne

Thierry Baudet was woensdagavond te moe om op de verwachte verkiezingsuitslag te reageren, zegt Forum voor Democratie-kandidaat Hans Smolders.

De exitpolls voorspelden een klinkende overwinning voor de rechtse partij, die van twee naar acht zetels zou groeien, maar partijleider Baudet was nergens te vinden. ”Thierry Baudet was gewoon dood- en doodop”, zegt Smolders in Goedemorgen Nederland. ”Hij heeft echt twintig uur per dag gewerkt de afgelopen weken. Dat is de werkelijke reden waarom hij er gisteren gewoon niet was.”

08.00 uur

Nieuwe prognose: BIJ1 van Sylvana Simons toch in de Kamer

BIJ1 van Sylvana Simons krijgt toch een zetel in de Tweede Kamer. Dat blijkt uit een nieuwe voorlopige prognose van de verkiezingsdienst van het ANP, die is gebaseerd op ruim 88 procent van de stemmen.

De VVD behaalt 35 zetels en wordt de grootste partij. D66 van Sigrid Kaag maakt een flinke sprong en gaat van 19 naar 24 zetels.

Uitslag Dantumadiel

Uitslag Noardeast-Fryslân


07.00 uur

Het lijkt erop dat vier Friezen gisteren in de Tweede Kamer zijn verkozen, onder wie verrassend ook Romke de Jong van D66. Voor drie anderen spant het er nog om of ze naar Den Haag gaan.

Restaurant It Polderhûs in De Veenhoop is amper groot genoeg voor 37 partijen. Vlak voor negenen staan er 37 stoelen klaar met elk een papiertje waarop een partij staat, in volgorde van de kieslijst. Een paar stoelen staan in de serre. Wij gingen op reportage bij het tellen van de stemmen.

06.00 uur

VVD en D66 zijn de grote winnaars van de Tweede Kamerverkiezingen van gisteren. Verlies was er bij CDA en bij de drie linkse oppositiepartijen SP, PvdA en GroenLinks. Verder zijn er vier partijen nieuw gekozen.

Lees meer via: Verkiezingen 2021: Winst voor liberalen van VVD en D66, het CDA en de linkse partijen verliezen

01.00 uur

Uitslag Terschelling

Uitslag Harlingen


00.00 uur

FVD-leider Baudet wil niet reageren op voorspelde zetelwinst

Forum voor Democratie-leider Thierry Baudet wil nog niet reageren op de zetelwinst waar hij volgens de exitpoll van Ipsos op kan rekenen. Zijn partij staat volgens het onderzoeksbureau op 6 zetels winst, waarmee FVD 8 zetels in de Tweede Kamer zou krijgen. De peiling houdt wel een marge van 2 zetels aan.

Het is niet duidelijk waar Baudet is. Op Twitter gaat inmiddels al de hashtag #waaristhierry rond.

Baudet heeft de afgelopen weken vaker media gemeden. Hij was afwezig bij het NOS-lijsttrekkersdebat afgelopen dinsdag, terwijl hij wel was uitgenodigd. Ook ging hij eerder niet naar een uitzending van EenVandaag. Die volgde na een uitzending met Baudet bij Jinek. Daar werd hij 'geroast' door cabaretier Martijn Koning. Baudet vertrok toen vroegtijdig van tafel vanwege de grappen aan zijn adres.

Burgemeester Schiermonnikoog: snel geteld, maar wel coronaproof

”Goed hé. Door het coronavirus was het extra spannend, maar het is toch weer gelukt.” Burgemeester Ineke van Gendt van Schiermonnikoog is opgetogen dat haar gemeente opnieuw als eerste in het land klaar was met het tellen van de stemmen voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer.

Normaal wordt er geteld in het gemeentehuis, maar dit keer zijn we naar het dorpshuis uitgeweken omdat daar meer ruimte is

”We hebben heel snel moeten werken, want Vlieland zat ons op de hielen”, aldus de burgemeester. Ze laat weten dat ondanks de snelheid coronaproof is gewerkt, op veilige afstand van elkaar. ”Normaal wordt er geteld in het gemeentehuis, maar dit keer zijn we naar het dorpshuis uitgeweken omdat daar meer ruimte is.” Vlieland kwam 3 minuten en 17 seconden na Schiermonnikoog met de uitslag.

De opkomst op het eiland was 115,5 procent. Dat komt omdat er vaak toeristen op het eiland zijn. Voor het tellen van de 907 stemmen werden tien mensen ingezet. ”Die tellers zijn zo goed op elkaar ingespeeld. Daarom kijken we al vol vertrouwen uit naar de gemeenteraadsverkiezingen van volgend jaar.”

D66 is op Schiermonnikoog de grootste partij geworden. De partij kreeg 18,7 procent van de stemmen. De VVD werd de tweede partij met 17,4 procent.

Uitslag Weststellingwerf

Ploumen had op meer gehoopt met de PvdA maar blijft knokken

PvdA-leider Lilianne Ploumen had op ”meer gehoopt” na de ”energieke campagne” van de sociaaldemocraten. De partij blijft volgens een exitpoll van Ipsos op negen zetels staan. ”Vanaf morgen schouders eronder”, aldus Ploumen

Ze werd zo'n twee maanden geleden partijleider. Zij volgde Lodewijk Asscher op die opstapte vanwege de toeslagenaffaire. Ze heeft niet kunnen profiteren van het verlies bij de linkse concurrenten SP en GroenLinks.

We gaan aan de slag voor de mensen die op ons gestemd hebben en er alles aan doen om Nederland eerlijker en fatsoenlijker te maken

Volgens Ploumen ligt het initiatief voor de kabinetsformatie bij de VVD en D66. Ze wilde niet zeggen of ze bij een formatie wil aanschuiven. Ze gaat doen wat het beste voor haar kiezers is, zei ze. ”We gaan aan de slag voor de mensen die op ons gestemd hebben en er alles aan doen om Nederland eerlijker en fatsoenlijker te maken.”

Eerste indicatie voor uitslag in Heerenveen


Uitslag Ameland

23.00 uur

GroenLinks-leider Klaver: deze nederlaag doet pijn

GroenLinks-leider Jesse Klaver noemt zijn verkiezingsnederlaag ”pijnlijk”, maar wil er nog geen conclusies aan verbinden. ”Het is nog te vroeg voor allerlei analyses.” Hij wil wel aanblijven als fractievoorzitter.

Klaver denkt vooral aan zijn fractie in de Tweede Kamer, die nu nog uit veertien mensen bestaat maar volgens de exitpolls straks nog maar uit acht. ”Deze uitslag betekent ook dat collega's niet terugkomen, en dat doet pijn.”

Verliezen hoort erbij in de politiek, benadrukt Klaver. Maar: ”het is wel even wennen”. Hij stelt vast dat de grote winnaars de VVD en D66 zijn, en dat die het voortouw moeten nemen in de komende formatie.

Er wordt druk geteld in de Friese stemlokalen

Zoals in Heerenveen:

En ook in De Fryske Marren:

Marijnissen is teleurgesteld, maar denkt niet aan aftreden

SP-leider Lilian Marijnissen is teleurgesteld over de verkiezingsuitslag, maar is optimistisch voor de toekomst. Het is opnieuw een nederlaag voor Marijnissen die sinds 2017 leiding geeft aan de partij. Maar aan opstappen denkt ze niet.

De partij verliest volgens de exitpoll zes zetels en komt daarmee uit op acht zetels. Marijnissen had op ”meer gehoopt en verwacht”. Volgens haar zijn SP-thema's als zorg en de toeslagenaffaire minder in beeld gekomen door de coronacrisis.

Nieuwe partij BoerBurgerBeweging behaalt waarschijnlijk zetel

De BoerBurgerBeweging (BBB) onder leiding van lijsttrekker Caroline van der Plas heeft een zetel behaald, aldus de eerste exitpolls van Ipsos in opdracht van de NOS. De partij wil de ”stem van het platteland” vertegenwoordigen, vertelt Van der Plas.

De partij werd daartoe in 2020 opgericht. Volgens Van der Plas wordt het platteland achtergesteld op de rest van Nederland. ”Er zijn veel minder voorzieningen, zoals politiebureaus, ziekenhuizen of bibliotheken. Tegelijkertijd worden de groene ruimtes volgezet met zonneparken en woningen.”

En dat terwijl al dat groen, boerenland, juist het ”hart van het platteland” is volgens Van der Plas. De veestapel moet dan ook niet worden verkleind, maar boeren moeten kunnen ”innoveren”. Het is de eerste keer dat de partij meedoet aan verkiezingen.

Segers: nog te vroeg om na te denken over meeregeren

ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers vindt het ”nog te vroeg om na te denken over meeregeren” in een volgend kabinet. Zijn partij stevent volgens een exitpoll af op 1 zetel verlies en houdt 4 plekken over in de Tweede Kamer. De exitpoll houdt wel een marge van 2 zetels aan.

Gert-Jan Segers: We hadden willen laten zien dat je niet afgestraft wordt voor verantwoordelijkheid nemen

Segers, die hoopt na de daadwerkelijke uitslag alsnog opgelucht adem te kunnen halen, heeft geen spijt van zijn deelname aan het kabinet-Rutte III. ”Wij kijken dankbaar terug op wat we hebben kunnen doen”, zegt hij. ”We hadden willen laten zien dat je niet afgestraft wordt voor verantwoordelijkheid nemen.”

Rutte is 'supertrots' op winst VVD en feliciteert D66

Demissionair premier en VVD-lijsttrekker Mark Rutte is ”supertrots” op de winst die zijn partij volgens de exitpolls boekt. Dat zegt hij in een korte reactie op de eerste voorspellingen, waaruit zou blijken dat zijn partij waarschijnlijk groeit naar 36 zetels, van 33 zetels in 2017.

Hij feliciteert ook Sigrid Kaag met ”de enorme overwinning van D66 en alle nieuwkomers”. Hoewel hij blij is met het behaalde resultaat, ligt er vooral een enorme taak op het huidige én het nieuwe kabinet te wachten, zegt Rutte.”Nu weer aan het werk, er staat ons heel veel te doen.”

Daarnaast sprak hij zijn ambitie uit om bestaande achterstanden in de zorg weg te werken en problemen op te lossen voor de middenklasse. ”Nederland moet terug naar waar we horen te zijn: een van de best presterende landen ter wereld.”

Ollongren blij met opkomst verkiezingen: maatregelen erin houden

”Heel mooi” vindt verkiezingenminister Kajsa Ollongren de opkomst bij de verkiezingen. Die lijkt met 82,6 procent vooralsnog zelf ietsje hoger dan die van 2017 (81,9 procent). Dat is mede te danken aan de maatregelen die haar ministerie trof vanwege de coronacrisis, denkt ze. ”We moesten veel anders doen om te zorgen dat iedereen die dat wilde, veilig kon stemmen.”

22.00 uur

CDA-leider Hoekstra teleurgesteld: formatie nu aan VVD en D66

CDA-lijsttrekker Wopke Hoekstra vindt het na een ”teleurstellende uitslag” voor zijn partij aan de winnaars van de verkiezingen om naar een nieuw kabinet te kijken. Het is ”aan VVD en D66 om daar verantwoordelijkheid te nemen”. Zijn partij verliest ongeveer vijf zetels, volgens de exitpolls. Of het CDA ook aanschuift bij de formatiebesprekingen, wil Hoekstra nog niet zeggen. Het CDA moet zich eerst buigen over het zetelverlies.

Wilders: liever 20 zetels of meer gehad, maar verlies is beperkt

PVV-leider Geert Wilders had ”op meer gehoopt dan die zeventien zetels” waar de exitpoll voor zijn partij vanuit gaat. Maar de grootste oppositiepartij heeft volgens Wilders slechts ”licht verloren”. Dat VVD en D66 hebben gewonnen, betekent ook dat Wilders zich erbij neerlegt dat hij weer de oppositie in gaat.

”Bedankt aan die toch weer 1 miljoen kiezers die op de PVV hebben gestemd”, zei Wilders in reactie op de exitpoll. Hij hoopt dat er nog een zetel zijn kant op valt, waardoor hij toch ”in de buurt van die twintig blijft”. Ook met zeventien of achttien zetels blijft hij relevant. Het verlies is bovendien beperkt, vindt Wilders. Desgevraagd zegt hij dat Forum voor Democratie ”zeker wat zal hebben afgesnoept”. Die partij groeit volgens de exitpoll van twee naar acht zetels.

Wilders feliciteerde de winnaars Mark Rutte (VVD) en Sigrid Kaag (D66). Hij gaat ervan uit dat de liberale partijen, samen met het CDA, de coalitie gaan vormen.

Kaag: uitslag legt grote verantwoordelijkheid op D66 en op mij

De verkiezingswinst van D66 legt ”een grote verantwoordelijkheid” op de partij, zegt politiek leider Sigrid Kaag. ”Ik zie het vertrouwen dat wij als D66 hebben gekregen als een bevestiging dat wij als enige progressieve partij invloed hebben gehad de afgelopen jaren”, aldus Kaag. ”Met dat vertrouwen gaan we serieus om.”

Tegelijkertijd ziet Kaag de noodzaak tot samenwerking, ook met de VVD van demissionair premier Mark Rutte die eveneens winst heeft geboekt. Het beleid moet ”progressiever, eerlijker en groener” dan de afgelopen vier jaar, zegt zij. Maar: ”we zullen rekening moeten houden met onze partners”.

Nieuwe exitpoll: VVD op 36, D66 behoudt 27 zetels uit eerste exitpoll, FvD naar 8

Grote vreugde bij D66


Opkomst volgens exitpoll hoger dan bij vorige verkiezingen

De opkomst bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer komt volgens een aangepaste exitpoll van Ipsos in opdracht van de NOS uit op 82,6 procent. Daarmee zou het de hoogste opkomst zijn sinds 1986 toen bijna 86 procent van de stemgerechtigden kwam opdagen.

Bij de laatste verkiezingen voor de Tweede Kamer in 2017 was de opkomst 81,9 procent.

De verkiezingen verliepen door het coronavirus dit jaar heel anders dan vier jaar geleden. Mensen van zeventig jaar en ouder mochten per brief stemmen en de stembureaus waren drie dagen open. De eerste twee dagen waren de deuren open voor kwetsbare mensen.

Uitslag Vlieland bekend


D66 voor het eerst de grootste in Friese gemeente

Voor het eerst in de geschiedenis van D66 is die partij in een Friese gemeente de grootste geworden bij Tweede Kamerverkiezingen. Op Schiermonnikoog kwam D66 uit op 18,7% en daarmee gaan ze de VVD voorbij. In 2017 was de VVD op alle Friese Waddeneilanden de grootste.
 

 


21.00 uur

Volt-leider Dassen 'ongelooflijk blij' met zetels in exitpoll

Laurens Dassen, de lijsttrekker van de pro-Europese partij Volt, zegt dat hij en de rest van zijn partij 'ongelooflijk blij' zijn met het zetelaantal dat Ipsos in zijn exitpoll voorspelt. Volgens de peiling, in opdracht voor de NOS, krijgt de partij mogelijk vier zetels. De exitpoll houdt wel een marge van twee zetels aan. Volt zegt dan ook de definitieve uitslag af te willen wachten.

Het lijkt erop dat Volt voor het eerst in een nationaal parlement komt en hopelijk is dat een startschot voor Volt in andere landen

,,Het lijkt erop dat Volt voor het eerst in een nationaal parlement komt en hopelijk is dat een startschot voor Volt in andere landen”, zegt Dassen. De partij is ook in andere Europese landen actief, en heeft een zetel in het Europees Parlement. ,,Het is hoe dan ook geweldig dat onze Europa-agenda bij kiezers is aangekomen”, aldus Dassen.

JA21-leider Eerdmans over exitpoll: had het niet durven dromen

JA21-leider Joost Eerdmans ”had niet durven dromen” dat zijn partij mogelijk 3 zetels haalt. Dat zetelaantal kreeg JA21 volgens de exitpoll van Ipsos, die de peiling uitvoerde voor de NOS. Wel wordt een foutenmarge van twee zetels gehanteerd.

Met onze fractie gaan we er alles aan doen om dat vertrouwen te verzilveren en resultaten te boeken

Eerdmans noemt het 'vrij uniek' dat mensen ,,in deze groten getale hun vertrouwen geven aan een partij die zo kort bestaat”. JA21 ontstond eind vorig jaar nadat Eerdmans en Annabel Nanninga na een ruzie vertrokken bij Forum voor Democratie. ,,Met onze fractie gaan we er alles aan doen om dat vertrouwen te verzilveren en resultaten te boeken”, zegt Eerdmans. ,,Dit is prachtig maar tegelijkertijd nog maar het begin.”

VVD: Nederland spreekt vertrouwen in Rutte uit

Dat de VVD gegroeid is en opnieuw de grootste partij in de Tweede Kamer wordt, ,,laat zien dat Nederland vertrouwen uitspreekt in de VVD, in Mark Rutte, in deze ongekende crisis”. Dat zegt campagneleider Sophie Hermans in een eerste reactie op de exitpoll. Daarin staat de VVD op 35 zetels. ,,Het is gelukt. Dat vervult mij met trots”, zegt Hermans.

Ik denk dat resultaat is van vier jaar keihard werken, leiderschap tonen in moeilijke tijden

De VVD voerde een campagne rond premier en lijsttrekker Mark Rutte, maar het is een overwinning voor de hele VVD, vindt Hermans. ,,Ik denk dat resultaat is van vier jaar keihard werken, leiderschap tonen in moeilijke tijden.” Rutte zelf reageerde er blij op de exitpoll. ,,Hij sprong van de bank”.

Hermans feliciteerde ook D66-leider Sigrid Kaag 'met een fantastische uitslag'. Volgens de eerste exitpoll staat die partij op 27 zetels.

Exitpoll Ipsos: VVD blijft de grootste, D66 voor het eerst tweede partij van Nederland

VVD: 35 (+2)

PVV: 17 (-3)

CDA: 14 (-5)

D66: 27 (+8)

GroenLinks: 8 (-6)

SP: 8 (-6)

PvdA: 9 (0)

ChristenUnie: 4 (-1)

Partij voor de Dieren: 6 (+1)

50PLUS: 1 (-3)

SGP: 3 (0)

DENK: 2 (-1)

FVD: 7 (+5)

Volt: 4 (+4)

JA21: 3 (+3)

BoerBurgerBeweging: 1 (+1)

BIJ1: 1 (+1)

Het gaat om een voorlopige uitslag op basis van een peiling en de resultaten zijn nog niet definitief. Dit jaar houdt Ipsos een onzekerheidsmarge van twee zetels aan.

20.00 uur

Ipsos: circa 74 procent van kiezers had om 19.45 uur gestemd

Ongeveer 74 procent van de kiezers had om 19.45 uur zijn stem uitgebracht voor de Tweede Kamerverkiezingen. Dat meldt onderzoeksbureau Ipsos in opdracht van de NOS. Van alle stemmers heeft zo'n 55 procent zijn of haar stem woensdag uitgebracht.

In de cijfers heeft Ipsos de uitkomst van maandag en dinsdag en de briefstemmers meegenomen. De opkomst van maandag en dinsdag is door Ipsos geraamd op 12 procent. Verder schat Ipsos dat het opkomstpercentage van de briefstemmers 7 procent is. In totaal komt de geschatte opkomst daarmee op 74 procent.

Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2017 was de opkomst op dit tijdstip 73 procent. Volgens Ipsos is het echter lastig om de opkomst in 2017 met die in 2021 te vergelijken, vanwege het briefstemmen door de 70-plussers en vervroegd stemmen op maandag en dinsdag voor de risicogroepen en kwetsbaren vanwege het coronavirus.

Hoe zit het met de avondklok?

Het laatste uur om te stemmen is aangebroken. De spanning neemt toe: om 21.00 uur wordt de eerste exitpoll verwacht. Maar hoe zit het eigenlijk met de avondklok vandaag?


19.00 uur

Opkomst Schiermonnikoog boven de 100 procent

Looproutes en kousenvoeten

Net sa eamelje

Chirurg


Uitvouwen en tellen duurt 16 seconden

Met nog ruim twee uur te gaan tot het sluiten van de stembureaus, zit het overgrote deel van de derde stemdag voor de Tweede Kamerverkiezingen erop. Met een naoorlogs record van 37 partijen die meedoen, zorgen de grote stembiljetten voor snel volle stembussen, waardoor stembusstampers en nieuwe stembussen nodig zijn.

Het uitvouwen van een stembiljet en het tellen van de stem duurt 16 seconden volgens Teun Oosterholt, coördinator van het briefstemtellen in sporthal Diekman in Enschede. Daar zijn 26 studenten sinds 07.45 uur bezig met het tellen van de briefstemmen die zijn uitgebracht door 70-plussers in de gemeente. De tellers hoeven volgens Oosterholt niet zoveel stembiljetten af te keuren. ,,Ouderen weten misschien niet hoe de enveloppen werken, maar een rode stip zetten hebben ze vaak genoeg gedaan.”

In 25 gemeenten werden woensdagmorgen ongeadresseerde enveloppen bezorgd. Het zijn de enveloppen die bestemd waren voor het bijsluiten van een stempas en die met het stembiljet in een wel geadresseerde envelop voor het briefstemmen verzonden moest worden. Zo kreeg Nijmegen ruim duizend stembiljetten en stempassen opgestuurd die bestemd waren voor 127 verschillende gemeenten, zo bleek na opening. Al die 25 gemeenten hebben de stembiljetten die met stempas in een envelop zaten, opgestuurd naar de juiste gemeente.
 

In Amsterdam kunnen kiezers ”dansend” in de silent disco naar de stembus. Een van de bezoekers zei dat het voelde 'als een klein feestje'

In Rheden moest de politie naar een stembureau komen omdat een man weigerde een mondkapje te dragen. Hij claimde een ontheffing te hebben van de Rijksoverheid, zo zei hij tegen Omroep Gelderland. Deze kon hij de politie en de voorzitter van het stembureau niet laten zien, waarop hij het stembureau uit werd gezet.

Vooralsnog lijkt het stemmen in het hele land verder goed te verlopen. Bij de stembureaus op de stations loopt het de hele dag goed door en in Nijmegen, dat om 05.15 uur de deuren al opende, stond de teller eind van de middag op 1100 stemmers. In Amsterdam kunnen kiezers ”dansend” in de silent disco naar de stembus. Een van de bezoekers zei dat het voelde ”als een klein feestje”.

18.00 uur

Ipsos: ruim helft van kiezers had om 17.45 uur gestemd

Ruim de helft van kiezers had om 17.45 uur zijn stem uitgebracht voor de Tweede Kamerverkiezingen. Dat meldt onderzoekbureau Ipsos in opdracht van de NOS. In totaal schat Ipsos de totale opkomst op 57 procent.

Woensdag had tot die tijd 38 procent van de kiesgerechtigden gestemd. In de cijfers heeft Ipsos de uitkomst van maandag en dinsdag en de briefstemmers meegenomen. De opkomst van maandag en dinsdag is door Ipsos geraamd op 12 procent. Verder schat Ipsos dat het opkomstpercentage van de briefstemmers 7 procent is. In totaal komt de geschatte opkomst daarmee op 57 procent.

Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2017 was de opkomst op dit tijdstip 55 procent. Volgens Ipsos is het echter lastig om de opkomst in 2017 met die in 2021 te vergelijken, vanwege het briefstemmen door de 70-plussers en vervroegd stemmen op maandag en dinsdag voor de risicogroepen en kwetsbaren vanwege het coronavirus.

Blij van de kleine dingen

Opkomst Tytsjerksteradiel

 

17.00 uur

Wachtrij in Drachten


Krenterig of duurzaam?

 


Opkomst Leeuwarden

In de gemeente Leeuwarden heeft nu bijna de helft van het aantal stemgerechtigden het rode potlood ter hand genomen.
 

16.00 uur

'Stembusstampers' geen overbodige luxe

De stembussen zitten dit jaar sneller vol dan tijdens eerdere verkiezingen, en dus moeten er ”stembusstampers” en nieuwe bussen aan te pas komen. Dat merken ze ook in Rotterdam. ”De stemformulieren zijn groter dit keer, want er zijn meer partijen die deelnemen aan de verkiezingen”, aldus een gemeentewoordvoerder.

Tijdens deze Tweede Kamerverkiezingen doen 37 partijen mee, een naoorlogs record. En dus zijn er op het stembiljet evenveel kolommen nodig, waardoor het papier groot uitvalt en veel ruimte inneemt in de stembus. Met een zogenaamde stembusstamper, ”een houten stok die door de bus heen kan”, wordt de stapel aangedrukt, vertelt de Rotterdamse woordvoerder. Ook zijn er nieuwe stembussen naar de drukke stembureaus onderweg.

Lijsttrekkers naar de stembus

Het is een spannende dag voor de kopstukken van de politieke partijen. Wie worden de winnaars en voor wie verlopen de verkiezingen teleurstellend? De lijsttrekkers gingen vandaag in ieder geval vol goede moed stemmen.

 

 

Behulpzaam zijn of afstand houden?


Eerste keer

Jente van der Weg (18) ging vandaag voor het eerst naar de stembus voor de Tweede Kamerverkiezingen. Dit deed zij in De Skâns in Gorredijk. 


Opkomstpercentages

 

 

 

 

15.00 uur 

Updates opkomstpercentages in Fryslân

In Opsterland was de opkomst om 15.00 uur 28 procent. Ter vergelijking: in 2017 had rond dit tijdstip al 40 procent van de stemgerechtigden het rode potlood ter hand genomen.

Stembureau te

9.30 uur

11.00 uur

15.00 uur

19.00 uur

Beetsterzw.Gem.Huis

4,4%

8,5%

21,3%

 

Ureterp MFC De Wier

4,8%

10,2%

25,2%

 

Gorredijk Skâns

6,2%

12,7%

26,1%

 

Tijnje

5,9%

14,0%

33,9%

 

Frieschepalen

10,2%

16,6%

33,5%

 

Gemiddeld totaal:

6,3%

12,4%

28,0%

 

 


Spannende dag

Een spannende dag voor de Friese kandidaat-Kamerleden. Haalt hun partij voldoende stemmen om een zetel in de Tweede Kamer te veroveren of lukt het hen door middel van voorkeursstemmen? Aukje de Vries (VVD) en Habtamu de Hoop (PvdA) gingen vandaag al naar de stembus en riepen hun volgers via Twitter op hetzelfde te doen.

 

 

In Donkerbroek kreeg de oproep van De Hoop in ieder geval al navolging. Jelle Terwal en Tineke Nicolai kleurden het vakje voor de naam van het kandidaat-Kamerlid uit Easterein rood.

 

14.00 uur

 

 

 

Tellen briefstemmen 'verloopt soepel'

Het tellen van de briefstemmen lijkt in de gemeenten soepel te verlopen. Woensdag om 07.30 uur begonnen de gemeenten met het tellen van de stembiljetten die op de post gedaan zijn door 70-plussers. Ook de stemmen die maandag en dinsdag vervroegd zijn uitgebracht bij een beperkt aantal stemlokalen worden geteld.

Opkomst 42 procent

De totale opkomst bij de Tweede Kamerverkiezingen is om 13.45 uur opgelopen van 30 naar 42 procent. Dat blijkt uit een schatting van onderzoeksbureau Ipsos in opdracht van de NOS.

Ipsos heeft de opkomst van maandag, dinsdag, woensdag en de briefstemmers bij elkaar opgeteld. Woensdag heeft tot 13.45 uur ongeveer 23 procent van de kiesgerechtigden gestemd. Ipsos schat de opkomst van maandag en dinsdag op 12 procent en die van de briefstemmers op 7 procent. In totaal komt de geschatte opkomst tot 13.45 uur daarmee op 42 procent.

Vier jaar geleden was de geschatte opkomst bij de Tweede Kamerverkiezingen op dit tijdstip 33 procent. Volgens Ipsos is het echter lastig om de opkomst in 2017 met die in 2021 te vergelijken, vanwege het briefstemmen door de 70-plussers en vervroegd stemmen op maandag en dinsdag voor de risicogroepen en kwetsbaren vanwege het coronavirus.

Videoverslag Grou

Aan het begin van de middag waren er zo'n 190 stemmers langsgekomen bij stembureau 63 bij het Theehuis in Grou. Eerder kwamen er op maandag rond de 370 oudere stemmers naar de stembus, en dinsdag 270. Op de begane grond van het Grouster restaurent is een grote ruimte met stemhokjes ingericht. Alle veilingheidsmaatregelen kunnen volgens waarnemend voorzitter Jan Bijlsma goed in acht worden genomen omdat de stemmers gestaag binnen komen druppelen.

13.00 uur

Volle container

 

 

 

Lange rijen

Bij veel stembureaus door het hele land is het druk. Mensen staan onder meer in Almere, op het Binnenhof en in Amsterdam in de rij, die dit keer door coronaregels langer is dan bij andere verkiezingen. Vooral bijzondere locaties zijn in trek, zoals musea, waar stemmers nieuwsgierig meteen een kort kijkje nemen. Ook op treinstations wordt veel gestemd.

Tegen het middaguur hadden de meeste partijleiders hun stem uitgebracht, onder hen ook een aantal nieuwkomers die hopen op zetels in de Tweede Kamer. Op een aantal locaties is ook het tellen van de briefstemmen al in volle gang, zoals in het Haagse World Forum en in de RAI Amsterdam.

Minister Hugo de Jonge twitterde kort nadat hij had gestemd in Rotterdam dat hij in thuisquarantaine is gegaan: de app CoronaMelder gaf aan dat hij mogelijk nog in contact is geweest met iemand met corona. De bewindsman zei geen klachten te hebben. De stembureauvoorzitter benadrukte daarna dat zijn bureau veilig is omdat alles volgens alle procotollen verloopt. De Jonge heeft, met mondkapje, vanuit zijn auto gestemd in een tent in de autostemstraat. Dat stemmen ging overigens niet vlekkeloos: De Jonge had per ongeluk zijn oude, en niet meer geldige paspoort meegenomen en moest thuis het juiste halen.

 

 

 

Ongeadresseerde stembiljetten

Deze ochtend is een stapel ongeadresseerde enveloppen bezorgd bij 25 Nederlandse gemeenten, waarin waarschijnlijk een stembiljet in zit. Het gaat om de envelop die bestemd was voor het bijsluiten van een stempas en die met het stembiljet in een wel geadresseerde envelop voor het briefstemmen verzonden moest worden, zegt een woordvoerder van de gemeente Nijmegen. In Nijmegen zijn zo'n vijftig tot zestig blanco enveloppen bezorgd. Het is nog niet bekend hoeveel enveloppen er in totaal in de 25 gemeenten circuleren.

12.00 uur

Baaldag voor De Jonge

Minister Hugo de Jonge van moet in quarantaine nadat hij vandaag een melding kreeg op de CoronaMelder dat hij in mogelijk contact is geweest met iemand die besmet is. De minister werkt daarom de komende tijd vanuit huis. Stembureau 739, de drive-thru-stemlocatie in Rotterdamstembureau waar de bewindsman stemde, neemt geen maatregelen omdat de protocollen in acht zijn genomen en De Jonge stemde vanuit de auto. Zaterdag laat de minister zich testen, tenzij hij eerder klachten krijgt.

 

 

Opkomst

 

 

Blinden en slechtzienden

Als enige stembureau in Fryslân heeft gemeentehuis in Heerenveen een stemmal voor blinden en slechtzienden. Voorzitter Janienke Knol laat zien hoe het werkt: een gewoon stembiljet wordt tussen de mal geklemd. Instructies via de koptelefoon.


Commisaris van de Koning Arno Brok bracht samen met burgemeester Marga Waanders (PvdA) een bezoekje aan een stembureau in het gemeentehuis van Waadhoeke.

 

 

11.00 uur

Wachtrij 

Een ieder die zijn stem in de Pelikaankerk in Leeuwarden wil uitbrengen, moet even geduld hebben. De wachttijd bedraagt er door de langer wordende rij zo'n vijftien minuten.

Zoon controleert stempas vader

Ruben Fennema (21) controleert de stempas en ID-kaart van zijn vader Robert Fennema in het stembureau in cbs De Bron in Dokkum.

Teller staat op 30 procent

Tot vanochtend 10.30 uur lag het opkomstpercentage bij de Tweede Kamerverkiezingen in Nederland rond de 30 procent. Dat meldt onderzoeksbureau Ipsos. 11 procent deed dat vandaag, en naar schatting 12 procent deed dat de afgelopen twee dagen. Zo'n 7 procent bracht zijn stem uit via de post. 

Vier jaar geleden was de opkomst om 10.30 uur met 15 procent twee keer zo laag. Dit komt mede omdat de stembureaus dit jaar eerder open zijn vanwege corona.

Het bureau komt op nog vier momenten vandaag met opkomstcijfers: rond 13.55 uur, 15.55 uur, 17.55 uur en 19.55 uur.

Koeken

Burgemeester Jannewietske de Vries van Súdwest Fryslân had naast haar stempas ook koeken meegenomen naar het stembureau. 

 

 

10.00 uur

Opkomstpercentage Opsterland en Harlingen

De gemeente Opsterland komt alvast met een overzicht van de tussentijdse opkomst van de laatste stemdag. Gemiddeld 6,3 procent heeft daar tot nu toe de weg
naar het stembureau gevonden:

Beetsterzwaag: 4,4 procent
Ureterp: 4,8 procent
Gorredijk: 6,2 procent
Tijnje: 5,9 procent
Friesche Palen:10,2 procent

Gemiddeld: 6,3 procent

Het opkomstpercentage van het vervroegd stemmen lag in Opsterland maandag op 3,76 procent en gisteren op 3,9 procent.

In Harlingen hebben rond 10.30 uur 12,1 procent van de stemgerechtigden zijn of haar stem uitgebracht.

 

Minister De Jonge neemt oude paspoort mee

Minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid maakte deze ochtend in alle haast een foutje. Toen hij in Rotterdam zijn stem uit wilde brengen bleek zijn paspoort niet in orde te zijn. Wat bleek? De Jonge had per ongeluk zijn oude paspoort meegenomen. En dus zat er niets anders op dan terug te keren naar huis, om de juiste te zoeken. "Ze lagen in dezelfde la", verklaart zijn woordvoerder even later. 

 

 

 

 

In Noardeast Fryslân zijn de vrijwilligers druk in de weer met het tellen van de briefstemmen en vervroegde stemmen.

 

 

09.30 uur

Rond half tien waren er zo’n 90 stemmen uitgebracht in het stembureau in wijkcentrum Markant in Leeuwarden. Het was nog niet druk, aldus een van de vrijwilligers. ,,Het druppelt rustig door.”

09.00 uur

Ook in Leeuwarden liggen de rode potloden klaar.

 

 

08.00 uur 

 

 

07.30

Stembureaus geopend

In Achtkarspelen, en in alle andere plekken in het land, zijn de stembureaus geopend.

 

 

En ook in Dantumadiel melden bewoners zich bij de stembussen.

 

 

06.30 uur

Een aantal stembureaus is vervroegd open gegaan om het stemmen zo veilig mogelijk te laten verlopen.

 

05.15 uur

 

 

Op station Nijmegen kon vanochtend om 05.15 de eerste stem worden uitgebracht.

 

 

 

 

 

 

Registreer u bij het Friesch Dagblad

Registreren
  • Registreren is zonder kosten of verplichtingen
  • Alle artikelen op frieschdagblad.nl zijn volledig toegankelijk
Hoofdredacteur

Opinie: Het gezicht van eenzame ouderen

Opinie

Er zijn in coronatijd weinig activiteiten voor ouderen. En daarmee schiet aandacht voor eenzaamheid en ouderdomsziekten zoals alzheimer of dementie er ook bij in. Een provinciaal n...

10 uur geleden

Lees meer

Thecla Bodewes weet het tij te keren

Economie

Scheepsbouwer Thecla Bodewes (TB) Shipyards heeft vorig jaar bijna zes ton winst gemaakt. In 2019 was nog een reorganisatie noodzakelijk, toen het bedrijf ruim twee miljoen euro ve...

19 uur geleden

Lees meer

Waarom Friesch Dagblad?

  • Het nieuws uit Fryslân
  • Verdieping en duiding bij de actualiteit
  • Opinies en analyses
  • Betrouwbaar, kritisch, evenwichtig en opbouwend
Deze site is onderdeel van Friesch Dagblad B.V. KVK-nummer: 01112295 BTW-nummer: NL817094325B01
Registreren
Sluiten

Inloggen

Sluiten

Abonnement Koppelen

Voer de onderstaande gegevens in om uw abonnement te koppelen. Indien er wordt betaald met acceptgiro voer dan "000" als bankrekeningnummer in.

Abonnement zoeken
Sluiten

Wachtwoord vergeten

Vul hier uw e-mailadres in waarmee u zich heeft geregistreerd. Vervolgens krijgt u een mail waarmee u uw wachtwoord kunt wijzigen.