Meer geweld en onderdrukking: christenvervolging in de wereld neemt toe

Het altaar van een aangevallen kerk in Nigeria. Foto: EPA
In Afrika, Azië en het Midden-Oosten is de positie van christenen in de jaren 2020-2022 verslechterd, stelt het rapport. Christelijke minderheden hebben vaker te maken met onderdrukking door andere bevolkingsgroepen of autoritaire regimes. Ook het geweld neemt toe.
Een zorgelijke ontwikkeling, zegt Dennis Peters van Kerk in Nood. „Bij het uitbrengen van ons vorige rapport over de jaren 2017-2019 hadden we nog het idee dat het twee kanten op kon gaan”, legt hij uit. „Maar het ging in de meeste landen de verkeerde kant op.”
In Afrika hebben christelijke geloofsgemeenschappen veelal te lijden onder jihadistische groeperingen zoals Al-Shabaab en Boko Haram, die christelijke gemeenschappen aanvallen. In Nigeria alleen al vielen in anderhalf jaar tijd meer dan 7500 christelijke doden. „Nigeria is een van de rijkste landen in West-Afrika. Zij hebben een groot leger. Maar vaak komt er drie of vier uur na een aanval pas een opdracht om in te grijpen.” Of hier een agenda achter zit, kan Peters niet zeggen. „Een Nigeriaanse bisschop die we laatst spraken denkt van wel.”
Waar de aanvallen in Nigeria en bijvoorbeeld Mali al langer voorkomen, zijn deze in het zuidoosten van het continent nieuw. Ook dat is een zorgelijke ontwikkeling, zegt Peters.
Geen verbetering na IS
In het Midden-Oosten valt op dat de situatie in de jaren nadat IS verslagen is, niet vooruit is gegaan. De voortslepende oorlog in Syrië en de crisis in Libanon zorgen er bijvoorbeeld voor dat christelijke gemeenschappen en het geloofsleven in die landen nog steeds verder worden uitgehold. Ook in Israël en de Palestijnse gebieden hebben christenen het moeilijker gekregen.
Chinese staatsbemoeienis
De Chinese staat maakt christenen niet alleen het leven zuur door tal van administratieve voorwaarden en eisen te stellen aan kerken en gelovigen, maar bemoeit zich ook actief met de inhoud van het geloof om het te ‘siniseren’, oftewel: chinees te maken. Zo werd het verhaal van Jezus en de vrouw die gestenigd zou worden voor overspel herschreven in een officieel leerboek over ethiek. In de bewerkte versie wacht Jezus tot haar beschuldigers weg zijn, waarna hij de vrouw zelf alsnog stenigt en zegt: „Ook ik ben een zondaar. Maar als de wet alleen kon worden uitgevoerd door mannen zonder smet, zou de wet dood zijn.”
Alleen in Irak werd het leven voor de christelijke minderheid volgens Kerk in Nood iets lichter, dankzij een uitvoerig plan en een grote inspanning om het kerkelijk leven er weer op gang te brengen. Een inspanning die werd bekroond met het pauselijk bezoek aan het land in maart.
Waar de agressie tegen christenen in Iran, Pakistan en Afghanistan uit de islamitisch-extremistische hoek komt, zijn het in India veelal nationalistische hindoes die zich tegen kerken en hun bezoekers keren. De overheid doet niet of nauwelijks iets om christenen, maar ook andere minderheden die aangevallen worden, te beschermen. „De Indiase regering beloofde wel meer te doen tegen het geweld, maar in de praktijk wordt het erger”, zegt Peters.
Autoritaire regimes
In Oost-Azië zijn het voornamelijk autoritaire regimes die het de christenen moeilijker maken. Zowel in China als bijvoorbeeld in Vietnam en Myanmar krijgen christelijke organisaties steeds meer beperkingen opgelegd, die erop gericht lijken het christenen zo moeilijk mogelijk te maken om samen te komen en vieringen te houden. „Het is bijna onmogelijk in die landen om bijvoorbeeld nog een zomerkamp of Bijbelcursus te organiseren of met kinderen catechisatie te doen.”
Het absolute dieptepunt qua christenvervolging in de wereld is Noord-Korea, waar berichten vandaan komen over structureel geweld tegen christenen, waaronder marteling en ook gedwongen abortussen.
Meer aandacht
Het rapport wordt naar buiten gebracht in aanloop naar Red Wednesday op 23 november. Op die dag worden kerken wereldwijd rood aangelicht om christenvervolging onder de aandacht te brengen.
In de westerse wereld is het wel en wee van christenen elders meer in beeld, zegt Peters. „Het lijkt erop dat er door de kerksluitingen in coronatijd meer aandacht is, alsof we zelf weer beter begrijpen wat het belang van godsdienstvrijheid is.” Dat biedt hem ook de hoop dat er de komende jaren meer aan gebeurt: „Het kan nog steeds twee kanten op.”