Is het een legende, een volksverhaal, of een oproep tot eenheid? Eén ding is zeker: Met ‘De Drie Dukatons’ vestigde schepper Markus Weits de reputatie van Friezen als een verhalenvertellend volk
Sommige gedichten spraken in de 19e eeuw zozeer tot de verbeelding dat zij na verloop van tijd veranderden in volksverhalen. Een mooi voorbeeld van zulk hergebruik levert het bekende Leeuwarder volksverhaal over De Drie Dukatons.

Jelsumerstrjitte. Foto: H. J. Zijlstra
Markus Weits, zegt die naam u iets? Waarschijnlijk niet. Leefde van 1802 tot 1835, was griffier bij de rechtbank in Leeuwarden, nam als vurig Nederlands nationalist en orangist verlof om tegen de separatistische Zuidnederlanders te vechten, kwam wonder boven wonder heelhuids terug, scheepte zich vervolgens in voor dienst als kanonnier in Nederlands-Indië, werd onderweg of snel na aankomst doodziek en overleed, 33 jaar jong, roemloos nabij Batavia in het ziekenhuis in Weltevreden.