Christenen in de Palestijnse gebieden: een helder licht op de donkerste plaatsen

De bron van Jakob. Foto: Rieuwerd Buitenwerf
Veel Bijbelse plaatsen liggen in Palestijns gebied. De bekendste is Bethlehem, maar ook plaatsen als Bethanië, Jericho en Sichem liggen in Palestina. Het Palestijns Bijbelgenootschap noemt het Palestijnse land ‘het vijfde evangelie’. ,,Het land waar we wonen is al vanaf het eerste Pinksterfeest een getuige van het evangelie”, zegt directeur Nashat Filmon. ,,We moeten dat koesteren en uitdragen. Laten we er alles aan doen om de aanwezigheid van christenen in dit gebied niet na 2000 jaar verloren te laten gaan!”
Vanuit Jeruzalem rijd je een flinke tijd langs een metershoge muur met prikkeldraad en camera’s; daarmee beschermt Israël zich tegen Palestijnse aanvallen. Je moet een checkpoint van het Israëlische leger passeren om Palestina binnen te kunnen gaan. Wat je ook vindt van de buitengewoon gecompliceerde Israëlisch-Palestijnse kwestie, in de Palestijnse gebieden word je non-stop geconfronteerd met de Israëlische overmacht.
Water
Palestijnen moeten bijvoorbeeld drie uur of langer in de file staan voor hun checkpoint, terwijl de kolonisten uit de Joodse nederzettingen in Palestijns gebied binnen drie minuten kunnen doorrijden. Het drinkwaterbeheer in Palestina is in Israëlische handen – de Palestijnse steden krijgen een à twee dagen per week water, terwijl de nederzettingen altijd water hebben. De ongelijkheid en de machteloosheid leiden begrijpelijkerwijze tot grote frustratie; je kunt nauwelijks een gewoon leven leiden in Palestijns gebied, terwijl dat is wat veruit de meeste mensen het liefste zouden willen.
Dit is de context waarin het Palestijns Bijbelgenootschap dagelijks zijn werk doet. Wij zijn op bezoek op de Westelijke Jordaanoever. Er wonen zo’n tweeëneenhalf tot drie miljoen Palestijnen. Christenen zitten op twee manieren klem: als Palestijnen in het Israël-Palestina conflict én als hele kleine minderheid in een islamitische meerderheid. Het aantal christenen neemt daardoor sterk af: van 8 procent in 1946 naar minder dan 1 procent nu. En de uitstroom gaat door: per jaar verlaten zo’n duizend christenen het land.
Bron van Jakob
Het Palestijns Bijbelgenootschap werkt samen met alle kerken – orthodox, rooms-katholiek, protestants en evangelisch - om de christelijke presentie in het land vorm te blijven geven. Ter ondersteuning en versterking van de christenen zelf, maar ook om de christelijke boodschap van hoop en vrede uit te stralen richting de hele gemeenschap. Het Bijbelgenootschap organiseert bijvoorbeeld activiteiten voor kinderen en jongeren uit de kerken, waarbij ook regelmatig moslims aanhaken.
Mooi vond ik het om te horen hoe programma’s gekoppeld worden aan bijzondere plaatsen. In Nablus bezochten we bijvoorbeeld de ‘bron van Jakob’ - waar Jezus volgens Johannes 4 sprak met een Samaritaanse vrouw. Al in de vierde eeuw na Christus kwamen hier pelgrims.
Bijzondere vrouwen
Het Bijbelgenootschap benadrukt dat die plek ons eraan herinnert hoeveel zorg Jezus ook voor vrouwen had – iets wat in zijn tijd zeker niet gewoon was. Het land wordt zo het startpunt voor een programma voor vrouwen, over bijzondere vrouwen in de Bijbel als Ruth en Maria.
Nashat Filmon vat het zo samen: ,,We hebben ongelooflijk veel uitdagingen hier. Het leven is echt heel moeilijk voor de Palestijnen. Wij als Bijbelgenootschap willen daarom juist de mensen dienen – de christenen maar ook de gemeenschap als geheel. Wij willen helpen om het licht van Christus te laten schijnen: een helder licht op de donkerste plaatsen.”