Na 53 jaar verdwijnt het theologische tijdschrift 'Schrift': 'Het ging meer kosten dan het opleverde'

Schrift is een tijdschrift over de Bijbel dat vier maal per jaar verscheen. Het bevatte verdiepende artikelen over de Bijbel en dat al sinds eind jaren zestig. Decennialang was het een blad dat vele predikanten en theologen lazen. Nummer 304 is het laatste dat ze fysiek in hun handen kunnen hebben.

Bloedbad

Hoofdredacteur Klaas Spronk, hoogleraar Oude Testament aan de Protestantse Theologische Universiteit, gaat in het novembernummer in op de mijlpaal van de laatste papieren editie. ‘Gerenommeerde tijdschriften gingen ons voor, met enorme oplages. Schrift is maar een heel kleine speler en dat ook nog op de krimpende markt van de theologie.’

In het ‘bloedblad in tijdschriftenland’ dat in zowel de seculiere als christelijke bladenmarkt plaatsvindt, kon men niet als fysiek blad verder. Het aantal abonnees was in vijf jaar gezakt van 750 naar 500, zo laat Spronk desgevraagd weten. ,,Voor de uitgever kwam op een gegeven moment het omslagpunt in zicht: het tijdschrift ging meer kosten dan het oplevert.”

De inhoud van het blad krijgt nu een plek op theologie.nl, het platform van uitgever KokBoekencentrum. ‘ Schrift krijgt er zijn eigen plaats en gaat er het beste van maken. Digitalisering biedt immers ook nieuwe mogelijkheden.’

In 1969 ontstond Schrift uit de samenvoeging van drie tijdschriften: Het Heilig Land , De Jeruzalemvaarder en Het Boek der Boeken. ,,Het werd uitgegeven door achterliggende stichtingen, waaronder de Paters Montfortanen en was gericht op de in de Bijbel geïnteresseerde leek. Het was duidelijk dat men daarbij in de eerste plaats rooms-katholieken op het oog had en dat het onderdeel was van de inhaalslag die men op het terrein van bijbelgebruik te maken had ten opzichte van de protestanten met hun talrijke eigen periodieken.’

Reacties

Hoofdredacteuren waren Bas van Iersel (tot 1998), daarna Ellen van Wolde, die deze post bijna twintig jaar bekleedde en sinds 2016 Klaas Spronk. ‘Het meeste werk werd door de redactie en auteurs pro Deo gedaan.’

De meeste artikelen in Schrift riepen niet heel veel reactie op, vertelt hij. ,,Daarvoor zijn ze doorgaans ook niet provocerend genoeg. Wel zijn ze vaak juist relativerend en nuancerend. Daar haal je geen praatprogramma’s mee, maar het draagt er wel aan bij dat aan de Bijbel recht gedaan wordt.. De meeste reacties riepen altijd artikelen over Jezus op, bijvoorbeeld in nr. 299 (augustus 2020) over de Joodse achtergrond van het Nieuwe Testament. Ook onze bijdrage aan actuele discussies, zoals in nummer 303 over Groene theologie.”

Gooi & Sticht was de uitgever tot 1994 en daarna ging die uitgever op in KokBoekencentrum. ‘Dat samengaan van uitgeverijen laat ook wel zien hoe lastig het is om zich te handhaven op het terrein van theologische uitgaven.’ In 2016 werd Schrift een glossy, maar eigenlijk was er inhoudelijk sinds 1969 weinig aan de opzet veranderd. ‘De digitalisering dwingt ons dat nu wel te doen.’ Online is er de mogelijkheid van links met extra informatie bij het artikel, maar ook zullen artikelen straks in gesproken vorm worden aangeboden en komen er podcasts.

Het onderwerp van het eerste digitale nummer is ook al bekend: foute seks. En hoe dat in de Bijbel aan bod komt in verhalen over ontrouw, overspel en ontucht.

Leeuwenkop

Spronk laat weten dat men als redactie niet opgeeft. Het eerste nummer in 1969 had een vervaarlijke leeuwenkop. ‘Als redactie van Schrift hopen we het bloedbad onder de tijdschriften te overleven door ons strijdbaar op te stellen en creatief te blijven zoeken naar een nieuwe vorm die de Schrift waardig is.’ Het blad heeft een vaste redactie van zes personen een veelvoud aan freelancers.