Teksten van vrouwen die hart en ziel raken in Koepeltheater
In het Koepeltheater in Leeuwarden is zaterdag ‘Als daar muziek voor is’. Een dag waar zingen centraal staat met liederen van het Nieuw Liedfonds. Het moet helpen om de aandacht voor dit genre van liturgische liederen in de kerken meer voor het voetlicht te brengen.
Emma Breedveld (viool) en Felicity Goodwin (vleugel). Foto’s: Sandra Haverman
Het Nieuw Liedfonds zet al 25 jaar poëzie van vrouwen op muziek voor een aansprekende liturgie. Het fonds ontstond ooit in de oecumenische Dominicusgemeente in Amsterdam, waar onder meer Huub Oosterhuis en Tom Löwenthal zorgden voor nieuwe liturgische invloeden. Die vonden vervolgens hun weg door heel Nederland.
Het Nieuw Liedfonds heeft inmiddels zeven cd’s uitgebracht met 115 liederen. Deze zijn ook uitgegeven in de liedbundel Als daar muziek voor is , met teksten op muziek van dichteressen als Vasalis, Judith Herzberg, Ida Gerhardt, Ellen Warmond, Marjoleine de Vos, Anneke Meiners en Margryt Poortstra. In het hele land worden in kerken liederen gezongen die uit het Nieuw Liedfonds afkomstig zijn – al blijft het Noorden daarin wel iets achter.
Meer in beeld
De keuze om nu ook een lieddag in Fryslân te houden is daarom bewust gemaakt. ,,Het is LF2018 en daar past dit goed bij. We willen onze liederen ook hier meer in beeld brengen”, zegt Anneke Meiners uit Franeker die mee in de organisatie zit.
In sommige Friese kerken worden de liederen al wel gezongen, zoals in de vorige gemeente van Meiners in Scharnegoutum-Loënga, en in bijvoorbeeld Nijkleaster in Jorwert. Maar volgens Meiners is er ook ,,een soort van muur in delen van de kerk waar we niet doordringen.” Er moet wel enige ontvankelijkheid voor een andere liedcultuur zijn, erkent ze. ,,Je moet iemand in de gemeente hebben die iets met muziek heeft en óók met beslissingsbevoegdheid. En dat er bijvoorbeeld een koor of cantorij is die er mee aan de slag wil.” In Scharnegoutum was die basis er, met de Martenscantorij.
Het bijzondere van het Nieuw Liedfonds is dat het vrouwen de ruimte geeft om liturgische composities te maken en liedteksten te schrijven. Dat zorgt voor andere keuzes qua onderwerpen en het woorden geven hieraan, zegt Meiners. ,,Het kan dan bijvoorbeeld gaan over verlies van een kindje in Groot slaaplied . Een lied-onderwerp dat mannen niet zo snel zullen kiezen. Maar ook over de ziel, loslaten, leven en dood, volheid van leven, gezien worden. Universele thema’s waarbij een link wordt gelegd met de christelijke traditie, maar waarbij niet in elk lied het woord ‘God’ genoemd wordt.” Zo ontstaat er een breed liturgisch spectrum, aldus Meiners.
Het bijzondere van het Nieuw Liedfonds is dat het vrouwen de ruimte geeft om liturgische composities te maken en liedteksten te schrijven
In Leeuwarden zal onder meer ook het lied Dit is de plaats in het Fries klinken als Dit is it plak; de oorspronkelijke tekst is van Juut Meijer en de compositie van Tom Löwenthal. David de Jong vertaalde het in het Fries. Tom Löwenthal - dirigent en componist van het eerste uur - en Geke Bruining-Visser, cantor van de Grote Kerk in Leeuwarden en de huidige dirigent en componist dirigeren nummers van het Nieuw Liedfonds, zoals het lied Welkom van Margryt Poortstra, dat in 2007 werd gekozen tot beste liturgische lied van het jaar.
Uitsmijter wordt volgens Meiners dat Bram van der Vlugt en Nettie Blanken op de dag in Leeuwarden een deel zullen spelen uit hun nieuwe muziektheaterstuk Vasalis - Altijd vandaag . Het Nieuw Liedfonds liet composities maken op zeven teksten van Vasalis (1909-1998), de bekende Nederlandse dichteres die Blanken inspireerde.
Voor de dag in Leeuwarden zijn al 180 aanmeldingen. Deelnemers hoeven niet geoefende zangers te zijn. ,,Het gaat om het plezier met elkaar. Het is nu allemaal voor velen nog gewoon onbekend en dat is heel jammer. Omdat deze liturgische liederen iets meebrengen, wat te zéggen en in te brengen hebben.“
Voor de dag in het Koepeltheather in Leeuwarden zijn al 180 aanmeldingen
Een groeiend aantal mensen komt niet elke week meer in een kerk, maar kan zich goed vinden in de teksten van het Nieuw Liedfonds ,,die hart en ziel raken”. Meiners hoopt dat er in kerken een cultuur kan ontstaan waarbij men open staat voor de oude, meer traditionele liederen én voor de nieuwe liederen die je ook zou kunnen zingen, maar die niet per se in het bekende Liedboek staan.
Aanmelden vooraf – liefst uiterlijk vrijdag - is gewenst, maar ook op de dag zelf kunnen mensen nog deelnemen aan het programma. Entree: 18 euro, inclusief programmaboekje met muziek en teksten en twee consumpties. Lunch zelf meebrengen Tijd: Van 11.00 – 17.00 uur. (inloop vanaf 10.15 uur).
Aanmelden via www.nieuwliedfonds.nl Locatie: Koepeltheater: Vredeman de Vriesstraat 24A in Leeuwarden