Commentaar: Verwachten vraagt een alerte houding
Advent, de periode waarin gelovigen zich vier zondagen achtereen voorbereiden op Kerst, is normaal gesproken een tijd van reflectie, van stap voor stap een beetje verstillen en loskomen van de hectiek van alledag.
In het kerstverhaal is het Maria die te kampen heeft met een situatie die haar leven volkomen overhoop haalt. Foto: Shutterstock
Maar verstilling en reflectie: velen hebben er dit jaar hun buik allang vol van. De rem staat al zo lang op alles. En nu wordt ook wat voor velen een paar hoogtepunten uit de donkere wintermaanden zijn, achter elkaar doorgestreept. Geen kerstdis met zo veel mogelijk vrienden en familie, niet op wintersport, geen vuurwerk afsteken, geen in de stampvolle kerk gezongen Ere zij God.
In deze adventstijd is de hoop en verwachting van velen vooral gericht op een vaccin. Dat zal verlichting brengen in gevoelens van onveiligheid en onzekerheid; velen zijn daadwerkelijk geconfronteerd met verlies van gezondheid of werk.
Gemiste kans
Maar het zou een gemiste kans zijn om een houding aan te nemen van ‘nog even volhouden en dan is alles weer normaal’. Die kans bestaat eruit zich te bezinnen op de vraag wat dat dan is, ‘normaal’.
Onze gewoonten zijn op de keper beschouwd immers niet zo gewoon. Wereldwijd maar zeker hier in het Westen zijn levensstijl, bedrijfsvoering en overheidsbestuur gegrondvest in uitputting van de aarde en op uitbuiting van de minder gefortuneerden. Dat houden we liefst uit het zicht; we willen onbekommerd vrij zijn om te kopen wat we maar wensen en te gaan waarheen we maar willen. Dat een pandemie die zogenaamde vanzelfsprekendheden overhoop gooit, leidt tot ongemak, stress, woede en zelfs ontkenning.
Dat een pandemie onze zogenaamde vanzelfsprekendheden overhoop gooit, leidt tot ongemak, stress, woede en zelfs ontkenning
In het kerstverhaal is het Maria die te kampen heeft met een situatie die haar leven volkomen overhoop haalt. Een onbegrijpelijke aanzegging voor een jonge vrouw die geen omgang heeft met mannen; die dan maar moet geloven dat ze zwanger is, van de Zoon van God nog wel, en die maar moet afwachten hoe Jozef, haar aanstaande, dat zal opnemen.
Moedige reactie
Haar ongelovige verbazing maakt verrassend snel plaats voor een moedige reactie, namelijk die van volkomen acceptatie van wat haar overkomt. En daarin vindt ze vervolgens diep geluk, beschrijft de evangelist Lucas. Ze prijst en looft God; ze ervaart dat alles goed is zoals het is. En dat wat haar is voorspeld, dat haar baby Gods zoon is, letterlijk betekent dat God niet alleen bij, maar mens met de mensen is, ook in lijden en nederigheid.
Theoloog en psychiater Manfred Lütz stelt dat precies dit – het accepteren van het leven zoals het is, het aandachtige schouwen daarvan, het intensief contact zoeken met mensen op onze weg – ons iets brengt dat wezenlijk verschilt van het geluk dat zelfhulpboeken, vakantiefolders of etalages voorschotelen. Het is een ervaring die tijdloosheid of eeuwigheid benadert.
Verwachten vraagt niet meer dan een alerte houding: zo groeit de ontvankelijkheid en dankbaarheid voor wat van waarde is in het leven
Kerst is niet alleen het herdenken van Jezus’ geboorte maar het stilstaan bij de rijkdom dat Hij er al is. Dat Zijn radicale woorden en daden in elke bijbel te herlezen zijn. Advent is daarmee niet een afwachtend wachten op iets dat nog moet komen maar een verwachten van wat al onder ons is. Verwachten vraagt niet meer dan een alerte houding: zo groeit de ontvankelijkheid en dankbaarheid voor wat van waarde is in het leven.
Reageren? Mail dan naar: hoofdredactie@frieschdagblad.nl
