Corona: kabinet moet minder de experts volgen en meer een eigen koers varen | Commentaar

Voor het kabinet is de situatie lastig. Dat kan niet meer zo afgaan op de adviezen van wetenschappers en moet daarom eigen keuzes maken.

Anders dan vorig jaar, toen de vakantieperiode werd ingeluid met gunstige statistieken, lopen de grafieken van het aantal coronabesmettingen nu zeer steil omhoog. Dat leidde de hele afgelopen week al tot ongerustheid en waarschuwingen, en die werden vrijdagavond bekrachtigd door opnieuw een persconferentie van demissionaire bewindslieden Rutte en De Jonge.

Anders ook dan vorig jaar is dat er toen nog geen zicht was op een vaccin. Nu is het overgrote deel van de kwetsbare mensen met een of twee prikken beschermd. De kans om het virus op te lopen is voor hen gering en ingeval dat toch gebeurt, voorkomt het vaccin de potentieel verwoestende gevolgen ervan.

Dat betekent dat de ziekenhuizen geen toevloed aan Covid-19-patiënten zien. Het personeel heeft het nog steeds druk, maar dat is vooral door het inhalen van uitgestelde behandelingen.

Economische dilemma’s

Dat een overbelasting van de ziekenhuizen ver uit beeld is, zet het demissionaire kabinet in een andere positie dan voorheen. Bovendien is zo onderhand bij iedereen genoegzaam bekend wat de risico’s op besmetting zijn en wat daartegen helpt (afstand houden, handen wassen, vaccineren). Er kan dus meer worden overgelaten aan de eigen verantwoordelijkheid van burgers.

Wat voor de overheid overblijft als punt van zorg is vooral hoe te beslissen over economische dilemma’s. Wanneer Nederland volgende week rood kleurt op de Europese kaart van besmettingspercentages - en dat gaat gebeuren - dan zullen andere landen wellicht overgaan tot een inreisverbod voor Nederlanders. En dat schaadt de reisbranche.

Terug willen naar groen betekent vechten tegen meer besmettingen. Maar maatregelen tegen drukte en grootschaligheid schaden de evenementen- en horecabranche. Hoe dan ook leidt een keuze om hier-en-hier verlichting te bereiken altijd tot beperkingen, frustratie en schade daar-en-daar.

Politieke afwegingen

Het landsbestuur moet in die lastige keuzes een eigen koers varen. Het gaat nu niet meer om acute levensbedreigende situaties en overbelasting van de zorg, het gaat nu om hoe ver en waar in te grijpen in individuele vrijheden om economische redenen.

Het is heel goed mogelijk om die keuzes te maken, maar het zullen steeds politieke afwegingen zijn, waarbij niet het OMT of het RIVM de koers aangeven. Of de kabinetskeuzes van vrijdagvond en van de komende weken en maanden gedragen zullen worden in het land, hangt af van de argumenten die de besluiten vergezellen.

Veel hangt de komende tijd af van de vraag of het kabinet glashelder kan zijn over de doelen die het nastreeft, en waarom die doelen de prioriteit verdienen en eventueel ten koste mogen gaan van andere. Het is aan het parlement om de regering daarbij te helpen en daarop te bevragen.

Reageren? Mail naar: hoofdredactie@frieschdagblad.nl