Opinie: Aanpassen aan klimaatverandering of verzuipen?

Oei, dat kwam even hard binnen tijdens de speciale NOS-uitzending op 25 januari over klimaatadaptatie: door ons eigen menselijk handelen is het gehalte broeikasgassen in de atmosfeer vanaf het midden van de 19e eeuw hard gestegen. Zo hard, dat de temperatuur snel stijgt (in Nederland met gemiddeld 2 graden Celsius), het weer van slag is en we richting een meter zeespiegelstijging koersen eind deze eeuw.

De consequenties zijn enorm. Kijk alleen al afgelopen jaar naar de bosbranden in Australië, Californië en Syrië, het smelten van de ijskap op de Noordpool en de enorme ellende van overstromingen in China, Pakistan, Vietnam maar ook dichter bij huis in Frankrijk en Italië.

Grote impact

Gelukkig hebben wij in ons kikkerlandje een gematigd klimaat en vallen de consequenties hier wel mee, zou je denken. Toch hebben de veranderingen nu al zo’n impact dat we ons moeten aanpassen aan de veranderende omstandigheden. Het is al warmer, zoet water is in de zomer schaars en verzilting heeft steeds meer invloed op landbouw en natuur. We moeten nu dus leren zwemmen om straks niet te verzuipen.

Een klimaattop waar wereldleiders praatten over een concrete agenda waarmee onze wereld de gevolgen van klimaatverandering beter kan doorstaan. Aanpassen dus

Het is dan ook geen toeval dat Nederland op 25 en 26 januari de Climate Adaptation Summit (CAS) organiseerde: een klimaattop waar wereldleiders praatten over een concrete agenda waarmee onze wereld de gevolgen van klimaatverandering beter kan doorstaan. Aanpassen dus, zodat we niet kopje onder gaan.

Lees ook: Opinie: Hebben we de sleutel tot dynamisch natuurbeheer van de Waddenzee?

Rondom de klimaattop waren diverse activiteiten georganiseerd, zoals de klimaatweek in Groningen, waarbij ook naar het Waddengebied werd gekeken tijdens het seminar Wadden Adaptation Action Agenda (WAAA).

Proeftuin

Juist het Waddengebied leent zich heel goed als proeftuin voor adaptieve oplossingen. Het is een schitterend Unesco Werelderfgoed gebied, de opgaven zijn urgent, de belangen groot en er zijn al mooie initiatieven waarmee we kennis en ervaring kunnen opdoen.

Initiatieven die door bewoners uit het Waddengebied zelf naar voren werden gebracht. Bijvoorbeeld onderzoek naar de gevolgen van verzilting voor landbouw. Maar ook investeren in beter vasthouden van zoet water, versterken van de biodiversiteit en ophogen van landbouwgrond met overtollig slib uit de Wadden.

Lees ook: Opinie: Differentiatie is de sleutel voor een veerdienst die past bij de eilander identiteit

Dit past naadloos binnen de drie adaptieve koersen die rond kustveiligheid, zoet water en biodiversiteit zijn uitgewerkt in het recent gepubliceerde rapport Klimaatadaptatie Waddenkustgebied in de 21e eeuw.

Een onverwacht effect van de coronacrisis laat zien dat we heel goed de CO2-uitstoot kunnen verlagen. Door minder te vliegen, vaker de auto te laten staan

Goed nieuws dus, maar daarmee zijn we er nog niet. Demissionair minister Cora van Nieuwenhuizen, gastvrouw voor de internationale klimaattop, benadrukt het keer op keer: het is een en-enverhaal.

Want u en ik moeten onze footprint drastisch verlagen (dus ons doen en laten veranderen om minder belastend te zijn voor het milieu) en ons tegelijkertijd aanpassen aan de veranderende omstandigheden. Een onverwacht effect van de coronacrisis laat zien dat we heel goed de CO2-uitstoot kunnen verlagen. Door minder te vliegen, vaker de auto te laten staan en kritisch te zijn op het voedsel dat we consumeren. Dat biedt dus hoop voor de toekomst.

Stoeptegels

Maar ook aanpassen aan het veranderend klimaat moeten we samen oppakken. Heel concreet, door stoeptegels uit de tuin te verwijderen en regenwater op te vangen in een ton. Door als mienskip te kijken hoe we onze woon- en leefomgeving kunnen aanpassen. Meer schaduw en verkoeling tijdens hittegolven door extra water en groen in de wijk. En over te stappen op duurzame energie met zonnepanelen op uw eigen dak.

Lees ook: Opinie: Het is hoog tijd voor een ‘Waddenzee-natuurschap’

We krijgen het dus druk met elkaar om onze footprint te verlagen en ons aan te passen. Maar dat is niks nieuws, dat doen we vanuit een lange traditie hier langs de Waddenkust: inspelen op de kansen die het wad ons biedt en aanpassen aan de krachten van de natuur zodat we niet verzuipen. En ondertussen toch alvast op zwemles?

Jeroen van Herk en Titian Oterdoom werken voor Programma naar een Rijke Waddenzee (PRW)aan klimaatadaptatie in het Waddenkustgebied. Samen met vele noordelijke partijen hield het PRW afgelopen week het seminar WAAA tijdens de klimaatadaptatieweek in Groningen. Het rapport Klimaatadaptatie Waddenkustgebied in de 21e eeuw staat op www.rijkewaddenzee.nl

Dit opiniestuk verscheen op initiatief van de Waddenacademie.