Opinie: Vijandelijke daad tegen de Duitse democratie
De demonstratie zaterdag in Berlijn tegen de coronamaatregelen werd misbruikt door rechtsextremisten om chaos te schoppen. Onderschat de Duitse regering de dreiging van de neo-nazi’s?
Een politiecordon beschermt het Rijksdaggebouw. Tienduizenden mensen waren zaterdag in Berlijn samengekomen om te protesteren tegen de coronamaatregelen die volgens de actievoerders hun mensenrechten schenden. Foto: EPA
De anti-coronademonstratie van zaterdag in Berlijn liep op het einde geheel uit de hand. Het parlementsgebouw van de Bondsdag, historisch nog altijd de Rijksdag genoemd, dreigde bestormd te worden door de overgebleven demonstranten.
In de hele Bondsrepubliek zijn bijna elk weekend demonstraties tegen de coronamaatregelen. Het protest doet steeds een beroep op de grondwet, artikel 1, waar gesproken over de vrijheid en de waardigheid van iedere burger. De maatregelen die de regeringen van de zestien deelstaten in de ogen van de betogers nemen, zouden een belemmering van deze vrijheden zijn. Het is in hun ogen misschien een epidemie, of een griepvirus, maar er sterven weinig mensen en dus staat het in geen verhouding tot de gevolgen, in vooral het persoonlijke leven of in de economie. Het grijpt in op de rechten die elke burger heeft, zoals recht op onderwijs, recht op bijeenkomsten, recht op de persoonlijke levenssfeer, waarbij mondkapjes dat recht belemmeren. In München, Stuttgart en vooral Berlijn komen bij demonstraties duizenden op de been. Ze zijn van alle leeftijden en achtergronden. Veel complotdenkers horen er bij, die luid en duidelijk verkondigen dat de burgers door de staat bedrogen worden en dat er niks aan de hand is, maar dat hogere machten de democratie om zeep willen helpen.
Onder de demonstranten vindt men hippies, idealisten, betogers voor een beter klimaat en bescherming van de natuur, maar ook politieke tegenstanders van de bondsregering van kanselier Merkel die leuzen riepen dat de regering moet aftreden.
Het is een gruwelijke gedachte dat het gebouw van de Bondsdag echt bestormd had kunnen worden
De protestbijeenkomst van zaterdag zou nationaal van grote betekenis worden en de politie kon ervan uitgaan dat uit heel het land duizenden mensen zouden toestromen, mensen van heel diverse pluimage. Geadviseerd werd door de politie geen toestemming te geven voor deze demonstratie. Stadssenator Andreas Geisel van de SPD van de Berlijnse Senaat (Parlement), die ‘binnenlandse zaken’ in zijn portefeuille heeft, gaf op tijd aan dat hij niet veel voelde voor deze demonstratie die volgens hem uit de hand dreigde te lopen, omdat deze massale actie ook rechtsextremisten en neonazi’s zou aantrekken. Hij verbood vervolgens de demonstratie maar de rechter draaide dat verbod terug, omdat getornd werd aan het recht van demonstratie.
Zaterdag trokken 38.000 (of 50.000 zoals anderen menen) demonstranten naar de Overwinningszuil in het centrum van Berlijn. Complotdenker Robert Francis Kennedy, neef van president Kennedy, drie oud-politieagenten uit Beieren, Thomas Berthold, oud-topvoetballer en trainer, en natuurlijk de organisator van Querdenker (zeg maar, Dwarsdenker) Michael Ballweg hielden toespraken. Gezinnen met kinderen hadden kleine tentjes opgezet bij de aangrenzende dierentuin. Daar deelden neonazi’s de dag ervoor al folders uit.
Rijksburgers
De demonstratie zelf mag dan vredig zijn verlopen, echter van afstand houden en mondkapjes was geen sprake. De betoging werd beheerst door de zwart-wit-rode vlaggen van de zogenaamde Reichsbürger, Rijksburgers, de vlag van het Duitse keizerrijk van 1871-1918. Ook symbolen van de NPD, Nationaldemokratische Partei Deutschlands (rechts-nationalistisch, door velen gezien als neonazi, maar nog net niet verboden). Het waren deze mensen die de harde kern vormden in de demonstratie en die toen de actie al was afgelopen nog naar het parlementsgebouw togen, de Rijksdag. Daar bestormden ze de trappen naar de hoofdingang en gooiden ze de versperringen omver. Drie politieagenten wisten op bewonderenswaardige wijze deze extremisten van zich af te houden tot er versterking kwam. Vraag is natuurlijk hoe het mogelijk was dat in het begin slechts drie agenten voor de ingang van het parlement stonden om het te bewaken.
Het is een gruwelijke gedachte dat het gebouw van de Bondsdag echt bestormd had kunnen worden en dat de neonazi’s daar vernielingen zouden hebben aangericht. De Rijksdag met zijn beladen verleden, zowel in de tijd van Pruisen als in nazi-Hitlertijd maar nu een trots toonbeeld van de democratie van de Bondsrepubliek, zou dan weer een zwarte bladzijde in zijn geschiedenis hebben gekend. Maar ook nu rijzen tal van vragen. Stadssenator Geisel zegt natuurlijk dat hij dus gelijk gekregen heeft. Dat is niet de juiste reactie, want wat heeft hij er aan gedaan om dit te voorkomen? Bondspresident Frank-Walter Steinmeier (SPD) verklaarde dat ,,het een onverdraaglijke aanval was op het hart van onze democratie”.
Alle politieke partijen van links tot rechts hebben deze aanval veroordeeld en de politie geroemd en natuurlijk de drie agenten uitgeroepen tot ware helden.
Misbruik
Er moet worden geconcludeerd, dat neonazi’s en rechts-radicalen met hun vlaggen en symbolen weten te infiltreren in de zo op het oog vreedzame demonstraties van burgers. Die burgers zijn zich kennelijk niet helemaal bewust van het feit dat ze worden misbruikt, ze nemen er ook geen afstand van. De neonazi’s lopen mee in een protestactie waar anderen geheel andere bedoelingen mee hebben. Natuurlijk is dit hun bekende methode, die meteen de kop in zou moeten worden gedrukt, maar dat gebeurt niet.
Ministers, politici werden zaterdag afgeschilderd en getoond als staatsvijanden. De Rijksburgers willen de Bondsrepubliek omver werpen en terug naar één sterk Duits Rijk. Zij liepen mee, scandeerden leuzen, deelden flyers uit, hielden hun vaandels en vlaggen hoog. Feit is dat neonazi’s en extremisten brutaler worden en de straat opgaan en zoals zaterdag bepalen hoe de sfeer wordt. Die beelden gaan de hele wereld over. Het bizarste was, dat zij riepen om vrijheden en tegelijk de Russische president Vladimir Poetin zien als een ideale leider. Twee landen verder, in Wit-Rusland, is een geheel ander volksprotest te zien en daar worden voor democratische vrijheden offers gebracht. Deze hele gang van zaken toont aan, dat neonazi’s nog worden beschouwd als een beheersbaar fenomeen dat zich voordoet aan de rand van de samenleving, maar dat is al lang niet meer zo.