Burgemeester Van der Zwan: Rijk moet opdraaien voor PFAS-kosten
De strenge regels voor PFAS-grondvervuiling jagen gemeenten op kosten en het Rijk moet al die kosten op zich nemen. Dat zegt burgemeester Tjeerd van der Zwan van Heerenveen, die ook lid is van de commissie Milieu van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG).
Burgemeester Tjeerd van der Zwan. ANP
Sinds gemeenten zich van het Rijk aan een ‘tijdelijk handelingskader’ moeten houden, liggen een heleboel projecten stil waar grondverplaatsing aan te pas komen, zoals woning- en wegenbouw en baggerwerk. Het kader houdt onder meer in dat grond en baggerspecie die PFAS-chemicaliën bevatten, pas verplaatst mogen worden als duidelijk is dat de plek van bestemming niet een lagere PFAS-concentratie heeft.
Gemeenten hebben het al niet breed en de PFAS-regels zijn vanuit het Rijk opgelegd
,,Als VNG hebben wij van begin af aan tegen dit handelingskader geadviseerd. Het is een stap achteruit geweest in plaats van vooruit”, aldus Van der Zwan. ,,In het voorjaar was duidelijk dat er in Noord- en Zuid-Holland en Noord-Brabant hoge PFAS-concentraties voorkwamen, maar het kader geldt nu voor het hele land. Ik had liever een regionale aanpak gezien”, zegt Van der Zwan.
Ook in Fryslân worden gemeenten met allerlei kosten opgezadeld. Projecten lopen vertraging op en gemeenten moeten de bodem laten onderzoeken op PFAS. Die gegevens moeten worden verwerkt in bodemkwaliteitskaarten. Ook maken gemeenten kosten bij het inrichten van tijdelijke gronddepots. Daar mag gedurende een halfjaar grond worden opgeslagen, die verplaatst moet worden om projecten te kunnen laten doorgaan.
De kosten lopen op van tienduizenden tot wel honderdduizend euro per gemeente, zegt Van der Zwan. ,,In Heerenveen gaat het om zo’n twintig- tot dertigduizend euro.” Omdat de PFAS-regels vanuit het Rijk zijn opgelegd, zou het Rijk ook moeten opdraaien voor de kosten die gemeenten maken, vindt hij. ,,Gemeenten hebben het al niet breed – en dan druk ik me zacht uit, door alle rijkstaken die naar ons worden overgeheveld. Het Rijk zou de PFAS-kosten een op een moeten vergoeden.”
Volgende maand duidelijkheid
Inmiddels loopt de wachttijd voor grondonderzoeken wel terug. Was die eerder nog vier tot vijf maanden, nu is dat in Fryslân nog twee tot drie weken, aldus Van der Zwan. Hij verwacht dan ook dat er volgende maand duidelijkheid komt over de gemiddelde PFAS-concentraties in Fryslân en de specifieke plekken met hogere concentraties.
,,Vervolgens is het zaak om het handelingskader daarop af te stemmen, zodat projecten weer door kunnen, zonder gevaar voor de gezondheid.” Hij vindt dat Friese gemeenten, de provincie en het Wetterskip daarvoor in overleg moeten met het Rijk. ,,We willen niet weer een generieke maatregel van het Rijk.”
