Wat zou Domela Nieuwenhuis doen bij het zien van al die omgekeerde vlaggen? | Column Janpier Brands
Bij het zien van al die omgekeerde vlaggen moest Fries om utens Janpier Brands even slikken. Die werden immers een paar jaar geleden in Rotterdam op de Erasmusbrug geïntroduceerd door de gele hesjes.
Jan Pier Brands is voormalig directeur van Neushoorn in Leeuwarden, nu algemeen directeur van kunststichting WORM in Rotterdam
Wie kan zich nog Simmer 2000 herinneren? 22 jaar geleden stond de zomer in Fryslân in het teken van de terugkomst van duizenden Friezen om utens. Een behoorlijk aantal van hen was in jaren vijftig van de vorige eeuw geëmigreerd naar landen als Canada, Nieuw-Zeeland en Brazilië. Vaak waren de armoedige leefomstandigheden in de provincie en de sombere vooruitzichten op verbetering de aanleiding om te vertrekken.
Naast dat Piter Wilkens’ It paad werom bijna non-stop op Omrop Fryslan te horen was, staat me vooral de schok bij van een deel van de Friezen om utens toen ze weer terug in ‘it doarpke út har tiid’ waren. Hoe weinig leek dit op het Fryslân dat ze verlaten hadden! Er lagen bootjes in de vaart, er stond een knappe auto op het erf, de pannen op het dak glommen en de kozijnen stonden strak in de lak. Het ging goed met Fryslân! Sommigen hadden spijt dat ze destijds waren gegaan.
Toen we een maand geleden met de band van Meindert Talma en Freek de Jonge een kleine week in It Damshûs in Nij Beets de Domela Passie speelden, moest ik daaraan terugdenken. Nij Beets: een dorp dat zich opwaarts ontwikkelde, vanuit bittere armoede naar welvarende middenklasse. Het socialisme was in Nij Beets dankzij Domela Nieuwenhuis geen abstract idee: door de arbeidersstrijd en de vertaling daarvan in de politiek verbeterden de werk- en leefomstandigheden. Globalisering en schaalvergroting deden de rest.
Lees ook
