Fries Museum koopt ‘unieke’ mantelspeld uit vroege middeleeuwen
Het Fries Museum in Leeuwarden heeft de collectie uitgebreid met een vroegmiddeleeuwse mantelspeld ,,van onschatbare wetenschappelijke waarde”, zegt conservator Diana Spiekhout. Objecten als deze worden maar heel zelden gevonden.
De vroegmiddeleeuwse fibula werd gevonden in de buurt van Swichum. Foto: Fries Museum
,,Deze speld is ook nog eens volledig uniek in zijn soort. Het is daarmee één van de archeologische topstukken uit Friese bodem”, benadrukt Spiekhout. De mantelspeld, die tussen 600 en 700 na Christus gemaakt moet zijn, werd eerder dit jaar in de buurt van Swichum gevonden door detectorzoeker Robbert Velt.
Met steun van de vrienden van het Fries Museum en de Hofsteestichting is het object van hem overgenomen. ,,Gelukkig maar, want je ziet toch ook wel dat zulke bijzondere vondsten naar het buitenland verdwijnen”, aldus Spiekhout, die hoopt dat er snel een geschikte plek in het museum ontstaat om de aanwinst tentoon te stellen.
Groter en fraaier
Volgens Spiekhout gaat het om een zogeheten Domburgfibula. Deze mantelspelden komen vooral voor in het Nederlandse kustgebied en het centrale rivierengebied in de zesde en zevende eeuw. Toch is deze speld uniek te noemen. Zo is de fibula met 11,3 centimeter bijna twee keer zo groot als de gemiddelde Domburgfibula. Ook is ze gemaakt van verguld zilver, waar ze normaal gesproken van brons zijn.
Het bijzonderste is de decoratie. De fibula is gedecoreerd met twee dierkoppen. Mogelijk gaat het om de raven Huginn en Munnin, twee hulpdieren die volgens de traditie bij de Noordse god Odin horen. Daarnaast zijn er de vlechtbandmotieven te zien die nog nooit eerder zijn aangetroffen op deze spelden. De uitvoering wijst op productie in Nederland.
Hoewel de vorm van de speld typisch Fries is, is deze fibula veel groter dan normaal en is de versiering en de vormentaal in Scandinavische stijl
,,Deze speld leert ons ook iets over de culturele oriëntatie van de vroegmiddeleeuwse Nederlandse kustbewoners. Hoewel de vorm van de speld typisch Fries is, is deze fibula veel groter dan normaal en is de versiering en de vormentaal in Scandinavische stijl. Dat kopieerden de Friezen op hun spelden.”
Pronkstuk uit vroege middeleeuwen is topvondst voor Fryslân
Het was volgens Velt al een prachtige vondst, maar het mesheft viel in het niet bij wat hij nog geen vijf meter verderop uit de grond haalde. ,,Ik sta er nog steeds versteld van, want daar vond ik een bijna complete fibula. Ik haalde drie grotere stukken en nog flink wat losse fragmentjes boven", legt Velt uit.
