De Scandinavische Vereniging Fryslân raakt al sinds 1948 niet uitgepraat over het 'Scandinavische leven' | Zomerserie

Noorwegen, Finland, Zweden, Denemarken en IJsland – Aalt Landman (77) is erdoor gefascineerd. Hij is al vanaf 1977 lid van de Scandinavische Vereniging Fryslân en bestuurt de vereniging sinds 2015 als voorzitter. Dit jaar viert Landman een jubileum: hij gaat voor het vijftigste jaar naar Scandinavië. ,,De natuur is mooi en het is er rustig. Mijn vrouw en ik komen er heel graag.’’

De Scandinavische Vereniging Fryslân telt zo’n zeventig tot tachtig leden, die de fascinatie voor de landen delen omdat het een vakantiebestemming is, of omdat er familie in het gebied woont. De vereniging biedt voornamelijk in de winterperiode verschillende activiteiten aan. Zo geven ruim honderd docenten per jaar taalcursussen Deens, Zweeds, Noors, IJslands en Fins.

Lezingen

Dat varieert per jaar, afhankelijk van de vraag. Verder onderhoudt de vereniging het contact met de Scandinavische ambassades en wordt aandacht besteed aan de Scandinavische gedenkdagen. Ook organiseert de vereniging lezingen en presentaties. ,,Bij de lezingen is er voor elk wat wils. Spitsbergen, de Zweedse Gouden Eeuw, de Noorse fjorden… Ach, er is zoveel’’, vertelt Landman.

In 1977 begon Landman met Noorse lessen en werd hij lid van de vereniging. De lessen heeft hij tot 1981 gevolgd. ,,Ik spreek bescheiden Noors’’, lacht hij. De eerste lezing die hij volgde bij de vereniging kan hij zich ook nog herinneren: die ging over humor in de Zweedse pastorie. ,,Zelf heb ik ook wel eens een lezing gegeven’’, zegt Landman. ,,Dat was een lezing over Gotland, een heel mooi vakantie-eiland.’’

Luciaviering

Landman heeft al aardig wat hoogtepunten bij de vereniging meegemaakt. Een daarvan is de viering van het Scandinavische Luciafeest, dat de vereniging eens in de twee jaar viert. Het feest valt officieel op 13 december en markeert het begin van de kerstperiode. ,,Dan komt er iemand als Lucia binnen met kaarsen op het hoofd. De leden nemen allerlei Luciabaksels mee en we vullen de avond met het zingen van Lucialiederen’’, vertelt Landman.

Maar in 2020 kon het Luciafeest vanwege het coronavirus niet doorgaan. ,,Toen heb ik meer dan honderd kerstboompjes van hout gemaakt en die op kaarsenhouders gezet, die ik een keer in Zweden had gekocht. De kaarsenhouders hebben we met het bestuur aan alle leden door heel Fryslân uitgedeeld.’’

Reizen

Landman is eigenlijk het hele jaar door bezig met het Scandinavische gebied. ,,Normaal ga ik in de zomer acht weken naar Finland en in de winter een dag of tien naar Noorwegen’’, vertelt hij. ,,Maar er is ook wel eens een jaar geweest waarin ik vijf keer in Scandinavië kwam.’’

De eerste keer dat hij Finland bezocht, was in 1978: ,,Toen vond ik er niks aan. Maar hoe meer je ervan leert, hoe leuker het wordt. Het begint dan te leven.’’ En waarom dan ’s winters naar Noorwegen? ,,De sfeer is geweldig. Om tien uur ’s ochtends wordt het licht. Dan ga je om elf uur langlaufen en is het om drie uur ’s middags weer donker.’’

Een van de meest bijzondere reizen beleefde hij in 2011: ,,Toen zag ik de middernachtzon in Noordkaap. Het is dat je het treft. Tegen elf uur ’s avonds begon het op te helderen. Ik heb het nog nooit zo mooi gezien.’’ Landman denkt dat hij inmiddels heel Scandinavië wel heeft gezien, behalve Spitsbergen. ,,Maar we kunnen niet alles.’’

Scandinavisch interieur

De inrichting van zijn huis in Workum is ook geïnspireerd op zijn reizen. Een eend uit Finland, een papagaaienduiker uit Noorwegen, een kaarsenstandaard met poppetjes uit Denemarken, kristallen glazen uit Zweden – dat is zo maar een greep uit zijn collectie souvenirs. En daarnaast maakt Landman ook zelf dingen van hout na: ,,In Zweden staat bij elke voordeur een hooistoel. Ik heb daar ongeveer honderd zelf van gemaakt.’’

In oktober begint Landman weer met activiteiten voor de vereniging. En zolang het nog kan, blijft hij reizen. Er is namelijk nog iets wat hij in Scandinavië graag zou willen doen: ,,Reizen langs de huttenroute. Helemaal langs de kust.’’