In juli geen hitte en geen kou, maar wel lokale stortbuien
Overstromingen in Limburg, weggeregende kampeerders bij Burgum en op Vlieland: het beeld van juli is dat van stortbuien en koele wisselvalligheid. Dat is echter een vertekend beeld: de hooimaand was in Fryslân juist iets warmer dan normaal en er waren ook gebieden waar de neerslag behoorlijk achterbleef.
Ondergelopen straten in Burgum door zware regenbuien. Foto: JEFFREY KLAAIJSEN
Juli begon droog, maar vanaf 3 juli kregen depressies invloed op het weer. Een complex lagedrukgebied boven de Britse eilanden stuurde buienstoringen in onze richting. Oudemirdum tapte op 4 juli 28 millimeter regen af en een dag later werd er in Earnewâld zelfs 67 mm gemeten. Van 9 tot 11 juli stabiliseerde het weer, waarna opnieuw enkele buien vielen. Het woord was nu aan een depressie die van Frankrijk naar West-Duitsland trok en zware regens veroorzaakte in de Ardennen, de Eifel en aangrenzend Zuid-Limburg, wat tot overstromingen leidde. Ubachsberg bij Valkenburg meldde 182 millimeter in twee dagen. In Fryslân merkten we er weinig van: het was op die dagen bewolkt, maar overwegend droog weer.
Stortregens
Op de 15e ontstond een hogedrukgebied bij Ierland dat het weer ruim een week lang zou beïnvloeden, terwijl het langzaam richting Noorwegen trok. Dat betekende droog, overwegend zonnig weer met temperaturen van 20 tot 24 graden. Toen het hogedrukgebied naar het oosten verdween, kwam de weg vrij voor een depressie die van Frankrijk naar de Noordzee trok. In de vochtige, warme lucht ontstonden zware buien met weinig snelheid. Zo’n buiencomplex trof op zondagochtend 25 juli het noordoosten van de provincie. In een gebied tussen Buitenpost, De Westereen, Burgum en Surhuisterveen viel meer dan 100 millimeter regen. Het nieuwe Friese neerslagrecord werd gesteld op 113 mm, gemeten bij Burgumerdaam. Schade door wateroverlast in die regio was het onvermijdelijke gevolg. Het oude record stond overigens op 110 mm, in Sint Annaparochie op 31 augustus 2012.
Het bleef de rest van de maand wisselvallig met hier en daar opnieuw fikse (onweers)buien. Zo werd op de 27e in Hollum 45 mm afgetapt en een dag later viel er 39 mm in Joure. De maand eindigde koel en winderig.
Grote verschillen in neerslag
Binnen de provincie waren de neerslagverschillen groot. Waar de buien verstek lieten gaan, was juli een tamelijk droge maand. Zo viel er op Schiermonnikoog maar 55 mm en in het uiterste zuidwesten eindigde Laaksum op 51 en Stavoren op 45 mm (normaal 66). Daar staan plaatsen als Earnewâld met 198 en Driezum met 175 mm tegenover. Die regio hoorde tot de natste delen van ons land. De meeste neerslag viel in Zuid-Limburg, waar Ubachsberg tot een julitotaal kwam van 241 mm. Geen record, want in juli 1965 viel er 270 mm in Weert.
In Leeuwarden viel 119 mm, waarmee het de natste juli was sinds 2011. De vliegbasis noteerde een klein tekort aan zon met 218 uren, waar 226 normaal is. Vorig jaar verliep de hooimaand somberder, in 2019 ietsje zonniger.
Geen uitschieters in temperatuur
De temperatuur vertoonde geen uitschieters. Het werd nooit erg warm en kou ontbrak helemaal. In het noorden van het land was juli iets warmer, in het midden en zuiden iets koeler dan normaal. Dat Leeuwarden met 18,5 graden warmer was dan Maastricht (18,1) wekt verbazing en dat onze hoofdstad het warmste station van Nederland was, roept vragen op.
Op sommige plaatsen, waaronder Leeuwarden, kwam het kwik alle 31 dagen boven 20 graden (warme dagen). Dat was daar sinds het begin van de metingen in 1951 niet eerder gebeurd in juli. Normaal varieert het aantal warme dagen van 16 aan de kust tot 22 in de Zuidoosthoek. Zomerse dagen waren echter zeldzaam. Leeuwarden noteerde er drie, maar op veel plaatsen werd de 25 graden niet gehaald, wat in tien jaar in juli niet meer was voorgekomen.
De combinatie van aangename temperaturen en genoeg vocht leidde tot een groeizame, groene zomermaand.
