Kinderarmoede komt vaak te laat in beeld

Hierover dachten gisteren ruim dertig professionals en vrijwilligers van gemeenten en instanties, wijkteams, voedsel- en speelgoedbanken na op een expertmeeting van het Fries Sociaal Planbureau. Ook hier werd veel gepraat, maar voorgestelde oplossingen zijn vaak niet of moeilijk realiseerbaar omdat de wetgeving er (nog) niet voor is.

,,Het is niet uit te leggen dat wetgeving ervoor zorgt dat je iets niet meer mag doen voor je inwoners”, zei Gina Frans van de gemeente Leeuwarden, mede met het oog op de privacywetgeving. ,,De gemeente komt vaak pas heel laat in beeld, als mensen al heel diep in de problemen zitten en uit huis gezet worden. Als wij bij twee maanden huurachterstand al in actie zouden kunnen komen, zou veel ellende voorkomen kunnen worden.”

Volgens CBS-cijfers waren er in 2017 9800 kinderen in Fryslân die in armoede opgroeien. In totaal waren er dat jaar 132.000 kinderen tot achttien jaar, van wie dus 7,7 procent in armoede opgroeit. Maandag publiceert het CBS nieuwe cijfers over 2018.

1850 euro

Armoede is gedefinieerd als de situatie waarbij het gezinsinkomen niet uitkomt boven een bepaald consumptieniveau. Voor een gezin met één kind ligt dat inkomen op 1850 euro.

Gezinnen die daaronder zitten hebben moeite met het betalen van de vaste lasten, zodat het budget voor eten, (sinterklaas)cadeautjes en maatschappelijke participatie (bijvoorbeeld sport) te klein is. Deze groep daalt de laatste jaren in aantal, maar omdat er door krimp en ontgroening steeds minder kinderen in Fryslân opgroeien, wordt het percentage dat in armoede leeft wel hoger.

Prinses Laurentien bij De Leeuwarder Uitdaging: De aanpak van armoede begint bij schaamte https://t.co/rIcPMa3Bg3

— Friesch Dagblad (@frieschdagblad) September 19, 2019

FSP-onderzoeker Keimpe Anema liet zien dat sinds 2013 jaarlijks rapporten van uiteenlopende overheden en instanties zijn verschenen over kinderen in armoede. Nu heeft het kabinet een ‘reductiedoelstelling’, waarbij het streven is om ‘de kinderarmoede in heel Nederland breed in beeld te hebben’.

Maar de thematiek blijkt stroperig. Echt achter de voordeur ingrijpen in gezinnen kan nu eenmaal niet zomaar. Frans: ,,Er is vaak schaamte bij mensen. Als een wijkteam op de stoep staat en de deur opengaat, is de volgende hobbel dat je ook binnen wordt uitgenodigd.”

Fries Sociaal Planbureau houdt expertmeeting over kinderarmoede

,,Kinderen moeten ook leren dat je soms keuzes moet maken. Ik ben opgegroeid in een gemiddeld gezin en heb een goede jeugd gehad, maar soms is iets gewoon te duur.”

Angelique Borghuis van Stichting Humanitas Leeuwarden schetste gisteren op een expertmeeting in Leeuwarden over kinderarmoede dat kinderen die in armoede opgroeien niet alleen gebaat zijn bij steun om in de maatschappij te participeren, bijvoorbeeld via het Jeugdfonds Sport. ,,Ze moeten beseffen dat paardrijden een dure sport is en dat er dan wel eens nee gezegd moet worden.” Er werd vanuit de zaal dan ook geopperd om meer en beter budget-onderwijs aan kinderen te geven.

Het is niet uit te leggen dat wetgeving ervoor zorgt dat je iets niet meer mag doen voor je inwoners

Borghuis staat als vrijwilliger gezinnen in de gemeente Leeuwarden bij. Ze komt bij veertien nationaliteiten over de vloer. Er zijn heel wat instanties die rond dit soort minimagezinnen staan, zei Keimpe Anema, onderzoeker van het organiserende Fries Sociaal Planbureau. Het Jeugdfonds Sport, de voedselbanken, Stichting Kindpakket, Weekendschool Franeker, de speelgoed- en kledingbanken, het Leger des Heils, en nog meer.

Diaconale organisaties betekenen veel voor de bestrijding van armoede, zo blijkt uit het rapport Armoede in Nederland. Een kijkje in de keuken van diaken Menno Sijtsma van Protestantse Wijkgemeente De Fontein in Leeuwarden. https://t.co/8eouptsbdL

— Friesch Dagblad (@frieschdagblad) November 8, 2019

Armoede kan een vicieuze cirkel zijn die van generatie op generatie overgaat, zei Hilda Scholten van de Voedselbank Leeuwarden. ,,Een wijk met veel lage inkomens blijft zo’n wijk. Mensen die ertoe in staat zijn, trekken weg uit de wijk naar een duurdere woning, en hun oude woning wordt ingenomen door een nieuw arm gezin.”

Jurjen de Jong van de gemeente De Fryske Marren vulde aan: ,,Dat is ook een deel van de mislukking van de Vogelaarwijken. Een deel van de huizen is afgebroken voor duurdere woningen, waardoor het gemiddelde inkomen in de wijk omhoog is gegaan. Maar de arme delen zijn arm gebleven en daar zit geen verbetering in.”

Schulden

Zo blijft de armoedecirkel in stand. De schuldenproblematiek draagt daar ook aan bij. Schuldsanering is een intensief traject, dat jarenlange motivatie vereist.

Klaas Antuma van Voedselbank Achtkarspelen/Tytsjerksteradiel ziet in zijn praktijk dat mensen duurzame begeleiding nodig hebben om het te kunnen volhouden. ,,Geen voorbijgangers, maar iemand die hen bij de hand neemt, steeds die lastige vragen blijft stellen en volgende week erop terugkomt. Langdurige betrokkenheid is wat mensen nodig hebben.”

Mensen die ertoe in staat zijn, trekken weg uit de wijk naar een duurdere woning