Laatste woord over zandwinning lijkt nog niet gezegd
De gemeenteraad van De Fryske Marren stemt vanavond voor of tegen de voorgenomen zandwinning in het IJsselmeer. Maar bij een ‘nee’ is het laatste woord erover nog niet gezegd.
Een impressie van het toekomstige werkeiland in het IJsselmeer. Beeld: Smals
De bouwsector heeft industriezand nodig voor de bouwopgaven in Nederland, staat in een brief van voorzitter Maxime Verhagen van Bouwend Nederland aan de gemeenteraad van De Fryske Marren. Ter overweging voor de vergadering vanavond, waarin de raad een besluit neemt over de zandwinning in het IJsselmeer.
Lees ook: Coalitiebreuk als FNP tegen zandwinning is
De vereniging vertegenwoordigt 4300 kleine en grote bouwbedrijven die er belang bij hebben dat het zandwinplan er komt, houdt Verhagen de raadsleden voor. ‘Zij bouwen ook onder meer uw huizen, scholen en wegen. En zorgen er ook voor dat veel opdrachten uit heel Nederland naar uw regio worden gehaald. Wat zorgt voor extra werkgelegenheid.’
Het gewenste effect zal waarschijnlijk uitblijven: coalitiepartij FNP kondigde vorige week aan vanavond tegen te zullen stemmen. Daarmee is er geen meerderheid voor het plan van zandwinner Smals om dertig jaar lang zand - bestemd voor de bouw en het ophogen van wegen - te winnen voor de Gaasterlandse kust.
IJsselmeer
Voor de FNP is de zandwinning een project te veel geworden in het IJsselmeer, stelt fractievoorzitter Jan Volbeda. De partij wijst onder meer op de uitbreiding van industriehavens, de komst van windmolenparken in het meer en de effecten van laagvliegroutes van vliegveld Lelystad. ,,It is in optelsom. De plannen binne net feroare, mar de wrâld om ús hinne wol. De Iselmar feroaret. Der wurdt mei oare eagen nei sjoen as tsien jier lyn. It past der net mear by. It lânskip wurdt te bot oantaaste.”
Ook wilde de partij inwoners - tegen de winning werden vijftienduizend handtekeningen ingezameld - een stem geven.
Een week voor het definitieve besluit kondigde de FNP aan tegen te zullen stemmen
Het zandwinplan voor de Gaasterlandse kust kent een lange aanloop. Het IJsselmeer werd al in 2001 gezien als potentieel zandwingebied: het rijk gaf toen voorkeur aan zandwinning in grotere wateren, omdat zandputten op land op verzet stuiten.
In 2004 kondigde zandwinner Smals uit Cuijk aan de milieugevolgen van de zandwinning in het IJsselmeer, voor de kust van Lemmer te laten onderzoeken. Deze locatie viel later af – er waren teveel nadelen voor natuur en beleving vanaf de kust – waarna het huidige gebied ter hoogte van Oudemirdum werd onderzocht.
Smals werkte daarna vanaf 2009 aan een plan voor zandwinning op die plek. De voormalige gemeente Gaasterlân-Sleat tekende in mei 2011 een bestemmingsplanovereenkomst met de zandwinner.
Vliegtuigwrak
Het bedrijf verwachtte toen nog in 2014 te kunnen beginnen, maar vijf jaar later ligt het plan nog ter goedkeuring bij de gemeenteraad. In de tussenliggende jaren moest het bedrijf het milieueffectrapport - waarin de verwachte gevolgen van de zandwinning voor de omgeving staan beschreven - meerdere keren bijwerken en werd een vliegtuig-wrak uit de Tweede Wereldoorlog geborgen dat in het zandwingebied lag.
Wat het college betreft, kan de zandwinning er komen. Vanavond spreekt de raad zich erover uit. Eind november vorig jaar stond het onderwerp ook al op de raadsagenda, maar coalitiepartijen CDA, FNP en VVD stelden toen minder dan 24 uur voor aanvang van die vergadering voor een besluit uit te stellen. Of de procedures wel goed doorlopen waren, wilden ze weten, omdat daar in de Tweede Kamer vragen over waren. Minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) bevestigde daarna dat er zorgvuldig was gewerkt.
Geen raadsmeerderheid meer
Inmiddels is duidelijk geworden dat er geen raadsmeerderheid is. Een week voor het definitieve besluit kondigde de FNP aan tegen te zullen stemmen. Het lijkt erop dat deze ommezwaai tot een coalitiebreuk leidt met VVD en CDA. Die twee fracties lieten deze week weten dat ze, als de FNP daadwerkelijk tegen stemt vanavond, geen vertrouwen meer hebben in hun coalitiegenoot. De FNP trekt dan in feite de stekker uit de coalitie, aldus VVD-fractievoorzitter Olav Storms daarover.
Het laatste woord lijkt na vanavond nog niet gezegd. Zandwinner Smals kan bij een nee van de gemeenteraad naar de rechter gaan, om alsnog een vergunning te krijgen. Het bedrijf onderzoekt die mogelijkheid.
Eind vorig jaar zei minister Van Nieuwenhuizen in de Tweede Kamer dat ze in theorie zou kunnen ingrijpen als de gemeente geen toestemming geeft, maar dat ze daarvoor geen aanleiding ziet.
Anja van der Laan is verslaggever De Fryske Marren van het Friesch Dagblad
Lees hier alle artikelen over het zandwinningsbesluit in het IJsselmeer.
