Wie leeft van de bijstand, heeft meer vertrouwen in een coach die weet wat het is om geldnood te hebben

Hij had een goede baan en een prima inkomen, maar toen werd Ewald Kaminski ziek, afgekeurd en belandde hij in de bijstand. ,,Krekt dan ûntsteane skulden”, weet hij. ,,De útjeften binne ôfstimd op de ynkomsten. As je ynienen sûnder ynkommen sitte, wylst it libben wol ynrjochte hast op bepaalde útjeften, dan komst samar yn ‘e problemen.”

Kaminski is een van de vijf cursisten die donderdag in Rinsumageast een certificaat ontving ter afsluiting van de tweejarige opleiding ‘ervaringsdeskundige minimacoach’, verzorgd door adviesbureau Lang en Gelukkig. Het was de onderdeel van het samen met Stichting Welzijn Het Bolwerk uitgevoerde proefproject ‘Armoede en sociale uitsluiting’, waarvoor de provincie, Noardeast-Fryslân en Dantumadiel in totaal 97.000 euro uittrokken.

Grietje Nauta en Willem de Vries van Lang en Gelukkig bespraken wekelijks in een groepsbijeenkomst met de aanvankelijk tien deelnemers het huiswerk en de voortgang. Vijf van de tien zijn gaandeweg om verschillende redenen afgehaakt. ,,Door corona moesten we veel online via Teams werken. Dat ging best goed, maar wanneer het kon, organiseerden we fysieke bijeenkomsten met trainingen en gastdocenten”, vertelt Nauta.

Zelfinzicht

Het eerste jaar stond vooral in het teken van zelfinzicht krijgen, de eigen kwaliteiten ontdekken en onderzoeken wat je graag zou willen. ,,Ik heb daar heel veel zelfkennis opgedaan en ben anders naar het leven gaan kijken”, zegt Michel Kerkhof, die donderdag ook het certificaat behaalde. Hij mag nu hopen op een baan als minimacoach bij de gemeente.

Hij is door de opleiding milder geworden. ,,Schulden hebben is niet verwijtbaar tot het tegendeel bewezen is, zeg ik nu. Er zijn zo veel omstandigheden die kunnen tegenwerken. Ik heb meer empathie gekregen, voor mezelf en voor anderen.”

Kerkhof had een rijschool, maar moest daar zes jaar geleden vanwege ziekte mee stoppen. Zijn huwelijk strandde. ,,Ik kreeg er psychische klachten bij en kwam in de schuldhulpverlening terecht.”

Hij kan nu uit ervaring vertellen hoe belangrijk het is om hulp te vragen. ,,Erken je probleem, zoek hulp. Schaamte is niet terecht.”

Maar dat is moeilijk, weet ook Kaminski. ,,Skulden jouwe stress, de holle streamt dy oer. ‘As der mar gjin doarwarder komt of in brief fan it ynkassoburo.’ Ik ferskûle my. Troch de stress komst net mear ta dingen.”

De opleiding hielp hem zijn zelfrespect terugvinden. ,,Ik mei der wêze. Ik ha myn eigen krêft weromfûn.”

Gesprekstechniek

In het tweede opleidingsjaar ging het meer om gespreks- en coachingstechnieken. ,,Ervaringsdeskundige waren ze al, maar hier hebben ze geleerd hoe ze die ervaringen kunnen aanwenden om anderen verder te helpen”, zegt Nauta.

Mariska Blom hoopt dat te doen als zelfstandig minimacoach. Ze is alleenstaande moeder en werd arbeidsongeschikt door de ziekte van Crohn. ,,Maar nu ben ik bezig om een eigen onderneming op te zetten. Als coach hoop ik mensen hun eigenwaarde terug te geven en hen te laten ontdekken hoe ze problemen zelf kunnen oplossen.”

Het coachingswerk is nu niet helemaal wat bij Nardy Engelander past, maar ze heeft wel veel opgestoken van het traject. ,,Ik zat vast en kwam er niet alleen uit. Ik heb geleerd om naar mezelf te kijken en dat was confronterend.”

Maar het hielp wel: maandag begint ze met haar baan als huishoudelijke hulp.

Kaminski is intussen al bij de gemeente Noardeast-Fryslân aangenomen als minimacoach. ,,Ik gean mei minsken om ‘e tafel sitten en wy beprate hoe’t sy harsels omheechlûke kinne.”

Ze stellen samen een plan van aanpak op.

Vertrouwen winnen

Het is ook een kwestie van vertrouwen winnen. ,,De gemeente stjoert my nei minsken ta dy’t net holpen wurde wolle. Ik fernim in protte wantrouwen nei ynstânsjes ta. Minsken witte it paad net te finen, fiele har net begrepen. As ik sis dat ik fan de gemeente bin, reagearje se skruten. Mar as ik oer myn eigen erfaringen fertel, dan wurde se sels ek iepener. Se fernimme dat ik harren begryp. Wy sprekke deselde taal.”

Het proefproject is nu afgelopen. Na een evaluatie moet blijken of provincie en gemeenten ermee verder willen.