Relatief weinig inwoners van Noordoost-Fryslân zijn orgaandonor (+kaart)
Relatief weinig inwoners van Noordoost-Fryslân zijn orgaandonor. In alle Noordoost-Friese gemeenten is het percentage geregistreerde donoren aanmerkelijk lager dan elders in de provincie én elders in Nederland.
Via de website orgaandonatie.nu, een initiatief van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en de Nederlandse Transplantatie Stichting, kunnen donoren zich registreren. Foto: ANP
De cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zijn vanochtend gepubliceerd. Het gaat om het percentage inwoners van twaalf jaar en ouder dat toestemming geeft voor orgaantransplantatie na het overlijden. Vooral in de gemeenten Dantumadiel (18 procent), Achtkarspelen en Kollumerland (beide 19) ligt dit lager dan het gemiddelde, dat zowel provinciaal als landelijk op 24,6 procent ligt. Ook in de andere Noordoost-Friese gemeenten zijn minder orgaandonoren.
CBS-onderzoeker Maarten Bloem zegt dat in gemeenten met een religieuze bevolking over het algemeen minder mensen toestemming geven. Hij noemt daarbij de Bijbelgordel-gemeenten, maar ook grote steden waar relatief veel allochtonen wonen. ,,Het zou kunnen samenhangen met religie. Bij moslims, maar bijvoorbeeld ook bij protestantse denominaties wordt soms anders omgegaan met orgaandonatie.”
Opleidingsniveau
In de betreffende gemeenten is de bevolking relatief laag opgeleid. Volgens Bloem zou ook dat een rol kunnen meespelen. ,,Hoe hoger het opleidingsniveau, hoe vaker men donor is. Ook dat kan in lijn zijn met wat je in Friesland ziet, al hebben we dat niet specifiek onderzocht.”
Bloem zegt dat het niet hoeft te betekenen dat lager opgeleiden per definitie minder bereidwillig zijn om hun organen af te staan. ,,Het hoeft niet zo zeer te maken te hebben met de bereidheid of de barmhartigheid van lager opgeleiden. Voor sommige mensen is het moeilijker om de procedure te doorlopen om je te laten registreren. Je ziet dat ook bij immigranten die net in Nederland zijn. Dat zou in iets minder extreme mate ook met het opleidingsniveau te maken kunnen hebben. Maar dat is wel gissen.”
De afgelopen jaren liep het percentage geregistreerden geleidelijk op, zowel van mensen die hun donororganen wél willen afstaan als van mensen die dat niet willen. Tussen 1 januari 2014 en 20 maart 2018 (de peildatum van de nieuwe cijfers) steeg het percentage geregistreerden in heel Nederland van 40 naar 42. De ontwikkeling in Fryslân was vergelijkbaar.
Voor sommige mensen is het moeilijker om de procedure te doorlopen
Bloem zegt dat de discussie over de nieuwe Donorwet een voor de hand liggende verklaring is voor deze stijging. De Eerste Kamer stemde medio februari definitief in met de nieuwe wet. Daarin is bepaald dat alle Nederlanders van achttien jaar en ouder automatisch donor zijn, behalve als zij hebben doorgegeven dat ze dat niet willen. Tot nu toe waren alleen de mensen donor die zich daarvoor hebben geregistreerd.
In zowel Fryslân als Nederland heeft op dit moment 13 procent van de mensen boven de twaalf jaar aangegeven zijn organen niet beschikbaar te willen stellen.
Het aantal personen van twaalf jaar of ouder dat zich heeft laten registreren in het donorregister is dit jaar gestegen tot ruim 6,3 miljoen mensen. Vier jaar geleden waren dit er volgens het CBS bijna 5,8 miljoen mensen. Het aantal personen dat expliciet geen toestemming geeft tot orgaandonatie is toegenomen tot 1,9 miljoen.
Invoering wet
In de zomer van 2020 wordt de nieuwe Donorwet ingevoerd die regelt dat iedereen vanaf achttien jaar die ingeschreven staat bij een Nederlandse gemeente in het donorregister opgenomen met de vermelding ‘geen bezwaar’ tegen orgaandonatie wanneer zij geen andere keuze vastleggen. Nu nog zijn bijna 8,7 miljoen personen van twaalf jaar en ouder niet geregistreerd in het register.
