Te weinig plek voor zorggedetineerden in Leeuwarder gevangenis
De penitentiaire inrichting (PI) in Leeuwarden kampt met overmatig veel gedetineerden die psychiatrische zorg nodig hebben. Daardoor worden gevangenen vaker afgezonderd opgesloten. Dat schrijft de Commissie van Toezicht in het jaarverslag van 2018. Deze commissie, waarin altijd een rechter, een advocaat, een medicus en een maatschappelijk werker zitten, houdt toezicht op het functioneren van de gevangenis.
De PI Leeuwarden aan de Holstmeerweg. Foto: Thomas Fasting fd
Volgens de commissie zitten de vier penitentiair psychiatrische centra (PPC’s) in Nederland overvol. Daardoor kunnen gedetineerden met psychiatrische stoornissen vaak niet snel doorstromen vanuit reguliere gevangenissen. Dit is een landelijk probleem, maar voor de PI Leeuwarden is het volgens de commissie extra problematisch. Deze PI heeft namelijk een relatief groot Huis van Bewaring. Hierin zitten mensen in voorarrest, maar ook veroordeelden die eigenlijk elders thuishoren, maar daar nog niet heen kunnen.
De PI Leeuwarden heeft wel een eigen zogeheten Extra Zorgvoorziening (EZV), maar die is volgens de commissie door het PPC-probleem ook vaak vol. ‘En daarom wordt er helaas weer meer gebruik gemaakt van de afzondering. Omdat er niet doorgeplaatst kan worden, wordt voor afzondering gekozen om het beheersbaar te houden.’
Een gedetineerde in een afzonderingscel, ook wel isolatiecel, neemt geen deel aan het dagprogramma. Ook heeft hij geen contact met andere gedetineerden. Volgens de website van de DJI (Dienst Justitiële Inrichtingen) is afzonderen de meeste vergaande sanctie, die alleen wordt toegepast ‘in het uiterste geval’.
Mishandeling
In het jaarverslag staat verder dat in september 2018 medewerksters zijn mishandeld door een gedetineerde, die in afzondering was geplaatst maar eigenlijk al naar een PPC had gemoeten. Tijdens de persoonlijke verzorging sloeg hij uit het niets een vrouwelijk personeelslid. Zij had meerdere breuken in haar gezicht. Ook andere medewerkers raakten gewond. De toezichtcommissie is niet ingelicht over het incident. De directie had daarvoor geen verklaring.
Volgens de commissie nam het aantal klachten van gedetineerden vorig jaar toe ten opzichte van 2017. Er werden 555 klachten ingediend, zo’n vijftig meer dan een jaar eerder en het hoogste aantal sinds 2009.
DJI was gisteren niet bereikbaar voor een toelichting op de in het jaarverslag geschetste problematiek, en kon dus ook niet melden of de problemen nog steeds spelen. Wel werd in mei bekend dat de PPC in Zwolle uitbreidt wegens de grote druk op de vier PPC’s in Nederland. In de Stentor stelde de PI dat dit komt doordat het aantal ‘verwarde mensen’ lijkt toe te nemen.
