Aanpak jeugdbescherming opnieuw onder vuur: kritiek in Tweede Kamer en sector wil harder actievoeren

De problemen in de jeugdbescherming stapelen zich op doordat er te weinig jeugdbeschermers zijn, waardoor de toch al hoge werkdruk verder oploopt en kinderen niet de juiste hulp of bescherming krijgen. Het gaat om kwetsbare kinderen dus de gevolgen zijn groot als dit misgaat, zo waarschuwden enkele partijen minister Franc Weerwind (Rechtsbescherming) en staatssecretaris Maarten van Ooijen (Volksgezondheid).

Weerwind beseft de ernst van de problemen en ook de dreiging van stakingsacties die zijn aangekondigd, zei hij tijdens een debat, waar ongeveer tweehonderd jeugdbeschermers op afkwamen. De meesten waren in het zwart gekleed „omdat het code zwart is”. Weerwind was niet in het zwart, maar „ik ben van binnen in het zwart gekleed”, gaf hij aan.

Mensen aannemen

Weerwind zei er alles aan te willen doen om stakingen te voorkomen. Hij werkt aan een „fundamentele verbeterslag” in de sector en hield de Kamer voor dat er al veel in gang is gezet. Zo is er veertig miljoen euro extra beschikbaar gesteld om meer jeugdbeschermers aan te trekken en tien miljoen euro om zij-instromers te werven en te begeleiden zodat zij sneller aan het werk kunnen in de jeugdbescherming. „Nu al kunnen instellingen mensen aannemen van dit geld”, aldus de minister. Landelijk gaat het volgens Weerwind om 240 vacatures.

Weerwind wil net als de hele Tweede Kamer en de sector zelf dat het maximum aantal cliënten per jeugdbeschermer omlaaggaat en de tarieven voor het werk landelijk gelijkgetrokken worden. Nu verschillen de tarieven per gemeente, die sinds 2015 de jeugdzorg aansturen, en worden tarieven niet altijd geïndexeerd. Doordat de jeugdzorg en -bescherming een gedecentraliseerd stelsel zijn geworden, heeft Weerwind als minister niet de bevoegdheid om hier in te grijpen. Hij praat wel met de gemeenten hierover. Vooral PvdA, GroenLinks en SP vinden dat onvoldoende en willen dat hij de regie wel naar zich toetrekt.

De minister wees erop dat er tal van experimenten en proeftuinen in de steden en regio’s in gang zijn gezet waar nieuwe werkmethoden worden uitgeprobeerd. Die zijn erop gericht om onder meer de administratieve rompslomp te verminderen waar jeugdbeschermers veel tijd aan kwijt zijn. Bij goede ervaringen, kunnen die werkwijzen wat hem betreft snel landelijk worden ingevoerd.

Voor de jeugdbeschermers was het niet genoeg. Zij gaan volgende week door met actievoeren, omdat ze ontevreden zijn over de uitkomsten van het halverwege opgeschorte debat, laat Maaike van der Aar van FNV Jeugdzorg weten.

De jeugdbeschermers zijn teleurgesteld, omdat er in hun ogen geen concrete toezeggingen zijn gedaan door minister Franc Weerwind (Rechtsbescherming) om de problemen nu aan te pakken. „Het wordt steeds vooruitgeschoven”, zegt Van der Aar. „Wat totaal genegeerd wordt is dat de sector nu dusdanig in crisis is dat wij durven te zeggen dat het code zwart is.”

Overwerkt

Volgens de vakbond raken steeds meer jeugdbeschermers ziek omdat ze overwerkt raken. Daarnaast verlaten velen de sector vanwege de problemen en de werving van nieuwe mensen verloopt moeilijk vanwege het slechte imago van de sector. De FNV wil dat het aantal jeugdbeschermers wordt verdubbeld van 5000 naar 10.000.

De vakbond gaat met zijn leden praten over hoe ze hun werkzaamheden verder kunnen afschalen. Zo vinden er nu onder meer geen huisbezoeken meer plaats en wordt de telefoon ook niet meer opgenomen. Daarnaast heeft FNV gesprekken met de overheid sinds maandag gestaakt. „De minister wil nog steeds praten, maar wij zijn ook geen politiek vinkje zodat je in een debat kunt zeggen dat je met ons gesproken hebt”, zegt Van der Aar. De jeugdbeschermers zeggen alleen nog in gesprek te willen gaan als de minister aan hun eisen tegemoetkomt.

Het debat in de Tweede Kamer zal op 1 december worden hervat.