Hoe help je een serie-inbreker het best bij het beteren van zijn leven?
Het is een dilemma dat geregeld in de rechtbank voorbij komt: een verdachte die oprecht zijn leven wil beteren, maar in het verleden heeft laten zien dat hij makkelijk terugvalt. De rechter moet dan beslissen wat de beste hulp is.
De rechtbank in Leeuwarden. Foto: Marchje Andringa
Het grote verschil met alle voorgaande keren dat deze 29-jarige man met justitie in aanraking kwam, is dat hij nu clean is van drugs en medicijnen. Dat zei advocaat Paul Logemann van de Heerenvener met een strafblad van ruim twintig pagina’s, die tegenwoordig in Joure woont.
De verdachte van heling van spullen en drank die bij een inbraak in Heerenveen waren ontvreemd zei dat zelf ook. ,,Jarenlang heb ik me als een zombie gevoeld door de ghb, en later hebben de medicijnen me ook altijd verdoofd.”
Donderdag stond hij terecht voor een mogelijke inbraak in Heerenveen of de heling van de gestolen spullen op 13 mei 2019, plus nog een paar aanklachten. Sinds hij werd opgepakt zit hij in voorarrest. Hij is in het gevangenisziekenhuis in Scheveningen hardhandig van de drugs afgekickt, vertelde Logemann aan rechtbankvoorzitter Marc Brinksma. ,,Daardoor was hij in een psychose geraakt, waarna hij zware medicatie kreeg.”
Ik weet uit ervaring dat softdrugs een opstapje zijn naar een terugval in harddrugs
In een penitentiaire kliniek in Warnsveld is de verdachte ook daarvan afgekickt. Het laatste wat hij wil is terug naar een kliniek. Momenteel zit hij in de Penitentiaire Inrichting in Leeuwarden (De Marwei). ,,Ik ben er klaar voor om in de praktijk uit te voeren wat ik in de kliniek en de gevangenis heb geleerd. In de gevangenis heb ik plezier in de dagbesteding; ik wil werken en iets van mijn toekomst maken.”
Hij heeft een ambulant begeleider, ‘lifecoach’ Wiebe de Groot, die met zijn eigen bedrijf Majistick allerlei ontspoorde jongeren en adolescenten begeleidt. De Groot tolereert geen enkele misstap, zei hij. De verdachte wordt compleet drooggelegd. ,,Ik weet uit ervaring dat softdrugs een opstapje zijn naar een terugval in harddrugs. Als hij ook maar íéts gebruikt, stop ik er meteen mee, want dan kan ik beter iemand anders begeleiden. Ik ben streng maar rechtvaardig.”
Ook de vriendin van de verdachte gaat uit van zero tolerance: één keer gebruiken en hij komt er niet meer in.
Feit is dat deze verdachte al vaker clean is geweest, maar toch steeds weer terugviel. Officier van justitie Roelof de Graaf: ,,We kennen deze verdachte hier allemaal al jaren. Hij hoorde jaren geleden bij een groep overlastgevende veelplegers in Heerenveen. Op een gegeven moment was hij afgekickt en ik herinner me nog dat ik de gemeente Heerenveen voorstelde om hem als ambassadeur in schoolklassen te laten vertellen hoe vreselijk verwoestend ghb is. Helaas kwam hij hier toch een paar keer terug.”
Logemann is al jaren de advocaat van deze cliënt. ,,Ik heb ooit een verhooropname gebruikt, van toen hij zwaar onder invloed was, om jongeren te laten zien wat ghb met je doet.”
Er niet gerust op
Reclasseringswerker Jan van der Veen is er niet gerust op dat deze verdachte de relatieve vrijheid van een ambulante begeleiding aankan en adviseerde toch een klinische opname. ,,Een kind gooi je niet meteen in het diepe, dat krijgt ook eerst kurkjes om. Ik geloof dat hij oprecht is en het anders wil, maar hij heeft echt hulp nodig.”
Logemann wees erop dat zijn cliënt ongemotiveerd is voor een opname in een kliniek. ,,Dan gooit hij zijn kont tegen de krib, gaat hij de voorwaardelijke celstraf uitzitten in plaats van zich te laten behandelen, en staat hij daarna weer gewoon op straat. Ik ben bang dat dat niet werkt om hem op het juiste spoor te houden.”
De Graaf sprak zijn vertrouwen uit in de begeleiding door De Groot en stelde een deels voorwaardelijk straf voor, met als voorwaarde de intensieve ambulante begeleiding door De Groot en een alcohol- en drugsverbod. ,,Dit biedt een kans. Ik moet het allemaal nog zien gebeuren, maar het is een goede kans voor deze verdachte.”
Maar dan moeten eerst de strafbare feiten afgedaan worden, zei De Graaf. ,,Ik heb met hem te doen, maar ik heb ook met de maatschappij van doen.”
De politie trof de verdachte op 13 mei in Delfstrahuizen aan bij de woning van een vriend van hem – ook een notoire klant van justitie – terwijl hij grote tassen met spullen in zijn auto aan het laden was. Die spullen waren die nacht gestolen bij een inbraak aan de Burgemeester Falkenaweg in Heerenveen. Het ging om diverse flessen dure sterke drank en onder meer een laptop, twee iPads en een iPhone. De politie had het tweetal gevonden dankzij het traceersignaal van die telefoon.
Niet te bewijzen
De andere verdachte in deze zaak is al eerder veroordeeld tot een speciale maatregel voor veelplegers. Voor wat betreft de inbraak wezen de verdachten naar elkaar. Die viel niet te bewijzen, al had de bewakingscamera van het benzinestation aan de Falkenaweg het tweetal bij elkaar in de auto geregistreerd. De Graaf achtte wel de heling in vereniging bewezen.
Ook had de 29-jarige met een bankpas uit een op straat gevonden portemonnee contactloos betaald bij een supermarkt. Dit gaf de verdachte toe – ,,domme actie” – en dat achtte De Graaf ook bewezen. Verder stond nog de diefstal van de fiets van zijn vriendin op de tenlastelegging, maar hij gebruikte die fiets altijd al van tijd tot tijd en zij had in een opwelling aangifte van diefstal gedaan tijdens een ruzie, die inmiddels is bijgelegd.
De Graaf stelde de rechtbank voor dit feit te negeren. Maar dat de verdachte toen bij de politie een valse naam had opgegeven – ,,een geintje, ze kennen me toch wel” – moet wel met de boete van honderd euro die er wettelijk voor staat worden afgedaan, aldus de officier van justitie.
Al met al kwam hij tot de eis van een celstraf van een jaar, waarvan de helft voorwaardelijk. Dat zou betekenen dat de Jouster medio februari op vrije voeten komt, waarna zijn begeleidingstraject meteen zou beginnen.
De rechtbank heeft twee weken de tijd om na te denken op welke manier de maatschappij recht wordt gedaan en de verdachte het best is geholpen. De uitspraak is 13 februari.