Hoewel steeds meer winkels met hun advertenties inspelen op Black Friday, zegt een meerderheid van de Nederlanders (84 procent) vrijdag geen impulsaankopen te zullen doen. Dat blijkt uit de Monitor Duurzaamheid die ABN Amro elk kwartaal met PanelWizard onder duizend Nederlanders verricht.

Volgens de bank heeft de Nederlander een eerste stap gezet richting minder - en bewust - consumeren. De feestdagen zijn voor lang niet iedereen reden meer om ongebreideld te consumeren. Zo probeert 55 procent in deze periode juist minder te consumeren en zegt bijna een vijfde hiervoor open te staan.

Misleiding

In de top drie van mogelijkheden om minder te consumeren staat kleding onbetwist op nummer één. Ruim twee derde geeft te kennen geen nieuwe kleding aan te schaffen voor de feestdagen. Het beperken van afval staat ook op de radar: 47 procent van de Nederlanders wil wegwerpplastic - zoals bordjes, bekers en bestek - tijdens deze periode het liefst vermijden. Minder vlees eten, spreekt bijna een derde aan.

Toch heeft bijna zes op de tien Nederlanders goede ervaringen met het fenomeen Black Friday. Dit bleek eveneens gisteren uit een onderzoek van consumentenwebsite kieskeurig.nl onder 5200 consumenten. De groep sceptici bleek goed voor 43 procent. Daarvan associeert een derde de dag vooral met misleiding.

Consumentenbond

Diverse winkels zijn deze week begonnen met hun aanbiedingen. „Onze tip aan winkels is om onzekerheid weg te nemen over misleiding door transparant te communiceren over de prijzen. Laat zien dat een aanbieding ook een echte aanbieding is”, zegt Frank van Kesteren, marketeer bij keskeurig.nl.

De Consumentenbond waarschuwde vorig jaar nog dat kortingen die winkeliers geven tijdens Black Friday gemiddeld niet hoger zijn dan op andere momenten in het jaar. Onderzoekers kwamen ook veel nepaanbiedingen tegen. Met van-voor-prijzen suggereren winkels dan flinke kortingen, terwijl de doorgestreepte ‘van-prijs’ nooit is gerekend.

De feestdagen in december zijn voor lang niet iedereen reden meer om ongebreideld te consumeren

Dit jaar heeft de Consumentenbond opnieuw onderzoek gedaan. De belangenvereniging peilde drie maanden wekelijks de prijzen bij honderd webwinkels. Bij 39 van hen werd minstens 5 keer een nepaanbieding gevonden. „Bekende winkels als Wehkamp, Otto en BCC zijn in het verleden al meerdere malen door ons op de vingers getikt, maar ze gaan weer steeds de fout in”, zegt woordvoerder Joyce Donat.

Donat kan wel wat voorbeelden noemen. „BCC adverteert met een wasmachine die eerst 849 euro zou hebben gekost, en waar nu een prijskaartje aanhangt van 719 euro. Maar dit apparaat wordt al het hele jaar voor die laatste prijs aangeboden.”

De bond deelt de onderzoeksresultaten met de Autoriteit Financiële Markten. De marktwaakhond kan webwinkels op hun misleidende reclame aanspreken en een boete opleggen. Toch hoeft het niet zover te komen. „Het aan de schandpaal nagelen, wat wij met het bekendmaken van de resultaten doen, is vaak al voldoende. Vorig jaar ging iets meer dan de helft van de onderzochte webwinkels in de fout, nu is dat juist iets minder dan de helft.”

Hysterisch

Niet elk element van Black Friday is vanuit de VS naar Nederland overgewaaid. Zo zijn kortingen van 75 procent aan de andere kant van de oceaan zeker niet ongebruikelijk. Donat ziet het in Nederland die kant nog niet opgaan. Vorig jaar werd gemiddeld 20 procent korting gegeven, en dit jaar waarschijnlijk weer. Ondanks de relatief lage kortingen, begrijpt ze dat het voor de consument moeilijk is om het hoofd koel te houden. „Black Friday kan voor hysterische taferelen zorgen. We zien een aanbieding en die willen we verzilveren. Daar spelen reclamemakers op in. Wees je daar bewust van.”