Ype glimlacht tegen het kleurige speeltje aan de wiegmobiel dat in zijn blikveld komt. Wikje schatert het uit als papa tijdens het aankleden een vertrouwd kietelspelletje met haar speelt. Saskia giert van het lachen als oma met haar ogen knippert nadat zij met haar handen plotseling vlak voor haar gezicht klapte: ,,Hahahaha, je bent bang voor je vader en moeder. Ik ben niet bang voor mijn vader en moeder, want ik knipper niet met mijn ogen.” Een uitspraak die door oma natuurlijk meteen op waarheid getest wordt.

Lachen in plezier

Lachen is meestal plezier hebben. De afgelopen weken zag ik via de sociale media allerlei grappige plaatjes en video’s langskomen. Familieleden proberen elkaar hiermee op te vrolijken als tegenwicht voor het vele negatieve en verdrietige nieuws dat op ons afkomt. In een van de gezinnen proberen ze de sfeer wat op te vrolijken met een dagelijkse gezinschallenge. Zo keken de gezinsleden wie het best was in het met hun mond opvangen van een klodder slagroom. Vooral de zichtbare gezamenlijke lol om deze experimenten en resultaten daarvan maakte mij zelf ook aan het lachen.

Geluksgevoel door lachen

Wat vaker lachen kan ons positieve afleiding en ontspanning bieden. Lachen is gezond, zo vertelt de volkswijsheid. Lachen ervaren we als een positief gevoel. Het gaat samen met plezier hebben en roept een geluksgevoel op. Klinisch neuropsycholoog Erik Scherder vertelde in Max Masterclass dat verschillende hersengebieden bij het lachen betrokken zijn. In het motorische deel van onze hersenen zitten zogenaamde spiegelneuronen. Die zenuwcellen zorgen ervoor dat we gemakkelijk meelachen als we naar lachende mensen kijken. Denk hierbij ook aan die slappe lach van tieners. Een ander hersengebied is de hersenstam, waar de vitale functies zoals ademhaling, hartregulatie en bloeddrukbepaling zitten. Als we lachen maken we het stofje dopamine aan, dat ons beloningsgevoel stimuleert, waardoor we vaker willen lachen. Er zijn onderzoekers die vonden dat lachen leidt tot een verbeterde ademhaling, de afweer tegen ziekte verhoogt, stress en angst vermindert en de stemming en weerbaarheid verbetert. Die kennis wordt bewust in de gezondheidszorg gebruikt, zoals de Cliniclowns doen voor zieke kinderen, en zoals te zien is in de populariteit van de workshops lachyoga. Niettemin is er meer onderzoek nodig om harde uitspraken te kunnen doen over de relatie tussen lachen en gezondheid

Uitlachen vraagt altijd aandacht van opvoeders; dat is namelijk een vorm van pesten

Lachen heeft een aantoonbaar belangrijke functie in onze relatie en communicatie met anderen. Als we met onze kinderen samen lachen is dat een positief gevoel dat de onderlinge band verstevigt. Lachen en boosheid gaan niet samen. Het inzetten van een gepast grapje kan de spanning uit een situatie halen. Lachen is niet iets lichamelijks dat bij iedereen automatisch op dezelfde manier gebeurt als we in een grappige situatie zitten. Onze opvoeding en de cultuur waarin we opgroeien beïnvloeden de mate waarin we ons met een glimlach of schaterlach uiten. Een vriendelijke glimlach bij een begroeting voelt bij ons als een warm welkom.

Lachen en uitlachen

Niet iedereen vindt dezelfde dingen grappig. Zo kan samen lachen wel de band tussen de lachers versterken, maar als we samen óm iemand anders lachen, iemand uitlachen dus, veroorzaakt dat negatieve gevoelens bij die ander. Wij maken onszelf groot en sluiten die ander buiten. Die ander kan dan uit ongemak, stress of beschaamdheid ook een lach op zijn gezicht toveren, waardoor het voor de uitlachers niet altijd duidelijk is hoe rot de ander zich voelt. Om samen lachen voor iedereen leuk te houden moeten we dus goed in de gaten houden of de situatie voor de ander ook echt leuk blijft. Een kietelspelletje moet stoppen als de gevoelens voor het kind te intens worden. En als we in het echte leven uit leedvermaak spontaan om iemand moeten lachen is het wel zo fijn om meteen daarna positief op de ander te reageren. Het er samen over te hebben hoe vervelend die situatie voor de ander was. Uitlachen vraagt altijd aandacht van opvoeders; dat is namelijk een vorm van pesten. Omgaan met lachen vraagt dus ook een stukje opvoeding. Het samen praten over wanneer iets voor wie grappig is en wanneer niet. Leren dat lachen mét plezierig en positief is, maar lachen óm niet altijd. Zoek samen met je kinderen eens naar situaties waarin lachen leidt tot meer plezier, maar ook naar situaties waarin lachen niet prettig is.