De geschiedenis herhaalt zich helaas. De reden is een even simpele als domme: we weigeren er van te leren. De Russische aanval op Oekraïne – met alle oorlogsgeweld, doden, gewonden en vluchtelingenstroom – bewijst dat zoiets afschuwelijks als de Tweede Wereldoorlog ieder moment en volkomen onverwacht weer actueel kan worden.

Veel Joodse onderduikers danken hun leven mede aan de inzet van verzetsman Sjoerd Wiersma uit Joure. Hij speelde een belangrijke rol in het onderbrengen van Joodse kinderen uit de crèche tegenover de Hollandsche Schouwburg in Amsterdam.

In de doopsgezinde kerk in Sneek wordt woensdag de eerste repetitie gehouden van het muziektheaterstuk Smokkelbern, dat deel uitmaakt van het project De terugkeer van de Joodse kinderen van Stichting De Verhalen.

De zoektocht naar de 210 Joodse kinderen die in de oorlog vanuit de Amsterdamse crèche naar Fryslân werden gesmokkeld, leverde in korte tijd tientallen reacties op. Ook van kinderen van toen die op een andere manier naar Fryslân kwamen voor onderduik. Estha Gobes is een van hen.

Op een herdenkingsbijeenkomst in mei 2020 wil Stichting De Verhalen 210 Joodse onderduikkinderen nog één keer in Fryslân samenbrengen. In de oorlog werden ze over het IJsselmeer uit Amsterdam hierheen gesmokkeld. Inmiddels zijn ze - voor zover nog in leven - hoogbejaard. Het plan is om ze straks in Fryslân hun verhaal te laten vertellen. Iedereen kan helpen om ze terug te vinden.