De angst regeert bij SC Cambuur, dat de nederlaag tegen Fortuna Sittard over zichzelf afroept

Klinkende overwinningen op FC Twente, Heracles Almelo, Go Ahead Eagles en Sparta. Pakken op de broek van Ajax, PSV en AZ. In een seizoen vol actie zou je haast vergeten dat er avonden bestaan dat voetbal saai kan zijn. Soms zelfs tegen het vervelende aan. Van die avonden waarover je later nooit meer gaat spreken met je vrienden, behalve als het gaat om avonden in je leven die je nooit meer terugkrijgt.

Zaterdag was zo’n avond. Het speelde zich allemaal af in Zuid-Limburg, op 307 kilometer afstand van Leeuwarden om precies te zijn. Liefst 272 supporters reisden de spelersbus van SC Cambuur achterna om plaats te nemen in het uitvak. Zij zagen een parodie op voetbal, tussen twee ploegen die geen initiatief durfden te nemen. De angst regeerde in Sittard en de (neutrale) voetbalsupporter werd er de dupe van. En uiteindelijk Cambuur ook.

Tien punten

SC Cambuur had een goede slag kunnen slaan in het realiseren van de doelstelling om zo snel mogelijk afstand te nemen van de onderste plaatsen. Een overwinning op de directe concurrent zou al na speelronde negen een gat van tien punten betekenen in het voordeel van de Leeuwarders. En elke concurrent op afstand is mooi meegenomen. Maar dat gebeurde niet.

Bij Cambuur keerde Jamie Jacobs terug in de basis na te zijn hersteld van een blessure die hem de laatste drie wedstrijden aan de kant hield. Ook voor David Sambissa was een plek op het basisformulier, als vervanger van de geschorste Alex Bangura. Dat ging ten koste van de dreiging op links, maar met Jacobs in de ploeg was er wel weer diepgang vanaf het middenveld. De Leeuwarders oogden gemakkelijker aan de bal dan Fortuna Sittard, zonder dat echt in grote kansen uit te drukken.

Het was niet zo dat de Leeuwarders niet ten aanval trokken in de openingsfase. Verder dan ongevaarlijke schoten van Issa Kallon en Michael Breij kwam het echter niet, maar Cambuur wilde heus wel. Het was voor trainer Sjors Ultee van Fortuna Sittard het sein om meer zekerheid in te bouwen in zijn elftal en tegelijkertijd de opbouw van Cambuur te vertragen. Dat deed hij door tweede spits Zian Flemming terug te halen naar het middenveld en om te schakelen van een 4-4-2 in een 4-5-1.

Uit de tent lokken

Ultee had ook wel door dat zijn elftal voetballend gezien onderdeed voor SC Cambuur. Wat Cambuur vervolgens naliet, is dat het als reactie op de afwachtende speelstijl van Fortuna niet ten aanval trok. Dat viel enerzijds te verklaren. SC Cambuur hoefde zich immers niet uit de tent te laten lokken door de Limburgers en wilde op zijn beurt afdwingen dat iemand van Fortuna toch verzaakte in zijn taak. Maar anderzijds had Cambuur ook meer kunnen vertrouwen in eigen kunnen. Want spelen tegen inzakkende tegenstanders deden de Leeuwarders in de afgelopen twee jaar wel vaker. En beslist niet zonder succes.

De resterende 35 minuten van de eerste helft bezaten vervolgens alle ingrediënten voor een belabberde avond. De angst om te verliezen was groter dan de wil om te winnen. Angst die van het Limburgse kamp oversloeg naar het Friese. Fortuna Sittard zakte terug en loerde op de counter, Cambuur wilde niet in het mes lopen en nam geen onnodige risico’s. Het was zelfs zo erg, dat Erik Schouten meermaals twintig seconden met de bal aan zijn voet kon stilstaan vlak voor de middenlijn, zonder dat een tegenstander hem aanviel.

En dan krijg je schouwspellen zoals die van gisteren. Fortuna was bang om druk te zetten en om daardoor weggespeeld te worden, Cambuur was bang om een fout te maken en zo tegen een gevaarlijke counter aan te lopen. Voortvloeisels uit deze gedachtegangen waren een volledig gebrek aan tempo in de wedstrijd, waarna ook de simpelste dingen verkeerd gingen. Korte passen, aannames, crossballen die over de zijlijn werden geschoten. Het was af en toe eredivisie-onwaardig wat beide ploegen lieten zien.

Op de lat

De spelers op het veld zagen in dat het geen wedstrijd was waar een schoonheidsprijs mee te verdienen was. ,,Het werd een wedstrijd van spelhervattingen”, zei Erik Schouten. Zelf was hij twee keer dicht bij een doelpunt. Twee keer viel de bal uit een indraaiende vrije trap van Mees Hoedemakers op zijn hoofd. De eerste inzet eindigde op de lat, de tweede in de handen van de doelman. Met name met de tweede kans had de aanvoerder van Cambuur beter moeten omspringen. ,,Zoiets kon de wedstrijd in ons voordeel beslissen”, zei Schouten. ,,Maar uiteindelijk maken zij hem.”

Een hoge voorzet van Tesfaldet Tekie in minuut 87 viel prompt bij de tweede paal, waar Issa Kallons directe tegenstander George Cox geheel vrijstaand de 1-0 kon binnenkoppen. Ineens wist Cambuur wel weer de richting naar het doel van Fortuna te vinden en via een diepe bal van Calvin Mac-Intosch op invaller Roberts Uldrikis kwam uiteindelijk voor de voeten van een andere invaller Mitchel Paulissen: 1-1. Echter constateerde de VAR dat Uldrikis terug kwam lopen uit buitenspelpositie, waardoor het punt voor Cambuur alsnog in rook opging.

Over zichzelf afgeroepen

Het was niet dat Cambuur verdiende om te verliezen. Daarvoor zou Fortuna Sittard te veel eer krijgen. Maar Cambuur riep deze nederlaag wel over zichzelf af. Begrip voor de keuze om niet in het mes te willen lopen bij een afwachtend Fortuna is er heus, maar het is Henk de Jong zelf die al twee jaar lang aangeeft dat Cambuur een ploeg is die uitgaat van eigen kracht. En die eigen kracht ligt in het vinden van openingen, het creëren van twee-tegen-eensituaties op de zijkant, het geduldig zoeken naar de ruimtes en vervolgens met vlot aanvalsspel jagen op doelpunten. Niet voor niets scoorden de Leeuwarders al zestien doelpunten dit seizoen. Als je, zoals zaterdag, de betere ploeg op het veld hebt staan, ga dan ook voetballen als de betere ploeg.

De ploeg die het minste wilde, kreeg zo het meest. En dus was het feest op de tribunes in Sittard. Het leed van de voorgaande 90 minuten was daar snel vergeten, maar de neutrale voetbalsupporter zal niet snel gaan inschakelen als Fortuna wordt uitgezonden. Dat maakt de nederlaag voor SC Cambuur extra duur.

Fortuna Sittard - SC Cambuur 1-0 (0-0). 87. Cox 1-0. Toeschouwers: 6.837. Scheidsrechter: Higler. Gele kaart: Tirpan, Cox, Flemming (Fortuna Sittard), Jacobs (SC Cambuur).

Fortuna Sittard: Van Osch; Tirpan (79. Lonwijk), Angha, Pinto, Cox; Tekie, Rienstra, Flemming; Duarte (73. Noslin), Seuntjens, Hansson (73. Sambou).

SC Cambuur: Stevens; Schmidt, Mac-Intosch, Schouten, Sambissa; Hoedemakers, Jacobs (83. Paulissen), Maulun; Breij (57. Kiss), Boere (77. Uldrikis), Kallon.