Iets meer dan vier maanden voor de start van de Olympische Spelen van Tokio heeft Wiersma zelf die beslissing genomen. „Ik heb hier verschillende redenen voor, zowel professioneel als persoonlijk”, zei Wiersma. Bram van Bokhoven, bondscoach van de mannenploeg, neemt de taken van Wiersma over tot en met de Spelen.

Wiersma was een van de coaches die vorig jaar een tijdje hun werk niet mochten doen, omdat de KNGU in juli het topsportprogramma bij de vrouwen stillegde vanwege een reeks onthullingen over misstanden. In de verhalen van turnsters die vertelden mishandeld en vernederd te zijn tijdens hun carrière, vielen de namen van onder anderen Wiersma en coach Vincent Wevers. Begin september besloot de bond het topsportprogramma weer te hervatten, centraal in Nijmegen en onder onafhankelijk toezicht.

Vragen stellen

„De afgelopen periode heb ik mijzelf een aantal vragen gesteld die betrekking hebben op mijn rol en verantwoordelijkheden als bondscoach”, aldus Wiersma. „Ik heb gekeken waar we nu staan: het grootste deel van de olympische voorbereiding is afgerond en ook de route richting de Olympische Spelen in 2024 is uitgestippeld. Daarnaast keek ik naar mijn eigen rol. Het leiding geven aan een olympisch team vraagt een kritische en professionele houding. Als geen ander weet ik wat er nodig is. De overtuiging, het enthousiasme, de toewijding en de energie die ik als bondscoach van anderen vraag, eis ik ook van mezelf. Nu ik constateer dat ik niet meer voor de volle honderd procent kan leveren, om welke reden dan ook, doe ik niet alleen hen tekort, maar ook de sport en natuurlijk mezelf.”

Volgens de bondscoach speelt de affaire die vorig jaar naar buiten kwam mee in zijn beslissing. „Daar loop ik niet voor weg. Onze mooie sport ligt onder een vergrootglas en ik ben ook onderwerp van gesprek. Er is minder aandacht voor het primaire proces. Het is verschrikkelijk om die negatieve ervaringen van de sporters te horen. Ik ben ervan overtuigd dat de ingezette cultuurverandering bij de KNGU een goed prestatiesfeer gaat bevorderen.” Volgens Wiersma is de timing, vier maanden voor de Spelen, niet raar. „Als je er achter komt dat het wellicht beter is om eruit te stappen en dat Bram er vol energie induikt, dan is dat uiteindelijk ook beter voor de sporters. Als ik dit besluit later zou nemen, zitten we middenin het kwalificatieproces. Dat maakt dat dit het goede moment is.”

‘Een persoonlijke beslissing’

Technisch directeur Mark Meijer van gymnastiekbond KNGU respecteert de beslissing van Wiersma. Volgens Meijer gaat het om „een persoonlijke beslissing” van de bondscoach van de vrouwen. Hij wijst de suggestie van de hand dat de KNGU beter vorig jaar zelf had kunnen besluiten om afscheid te nemen van Wiersma, toen zijn naam werd genoemd in de reeks onthullingen van oud-turnsters over fysieke en geestelijke mishandeling door trainers en coaches.

„Dan zou ik al vooruitgelopen zijn op allerlei zaken”, zei Meijer gisteren. „Dat was toen zeker niet aan de orde.” Wiersma en ook coach Vincent Wevers, vader en coach van olympisch kampioene Sanne Wevers, kregen eind juli te horen dat ze de turnhal niet meer in mochten. De KNGU besloot toen als gevolg van alle onthullingen het topsportprogramma voor de turnsters tijdelijk stil te leggen. Wiersma en Wevers mochten in september hun werkzaamheden hervatten onder onafhankelijk toezicht.

„We respecteren het besluit van Gerben”, zegt Meijer. In de toch al zo moeizame en rommelige aanloop naar de Spelen van Tokio, die flink is verstoord door de coronapandemie, krijgen de turnsters een nieuwe bondscoach. Bram van Bokhoven, de bondscoach van de mannen, neemt ook de vrouwenploeg onder zijn hoede. Meijer: „Bram is al betrokken bij de centrale trainingsprogramma’s en bekend bij de atleten. Hij is ervaren in het begeleiden bij grote toernooien, waaronder de Spelen. We hebben er veel over gesproken hoe we dit moeten vormgeven. Uiteindelijk blijft het een persoonlijke beslissing van Gerben. Zijn afweging en besluit zijn zoals je van een bondscoach mag verwachten. Er is binnen de KNGU en het bestuur veel waardering voor zijn inzet en voor zijn grote verdiensten voor de sport.”

Spelen van Tokio

Eind vorig jaar besloot de KNGU zelf om de samenwerking met de turncoaches Frank Louter en Patrick Kiens te stoppen. Volgens Meijer stond dat besluit los van het lopende onderzoek naar misstanden in de sport. De Nederlandse vrouwen hebben zich als team gekwalificeerd voor Tokio. Vier turnsters mogen komende zomer naar Japan. Wie dat zijn, wordt eind juni besloten na onderlinge wedstrijden.

De mannen wisten zich niet als team te plaatsen voor de Spelen. Alleen Bart Deurloo slaagde er bij de WK van 2019 in Stuttgart in om zich te kwalificeren. Epke Zonderland, de olympisch kampioen van Londen 2012 aan de rekstok, is vanwege zijn prestaties in de wereldbeker intussen wel al min of meer zeker van deelname aan zijn vierde Spelen. De 34-jarige Heerenvener krijgt daar echter vermoedelijk pas eind juni zekerheid over. „Tot en met 29 juni is het nog mogelijk dat er een wereldbekerwedstrijd wordt gepland, mogelijk die van Doha”, aldus Meijer. „Dan is daar nog een mogelijkheid voor plaatsing voor de Spelen. We weten formeel dus pas ná 29 juni of we Epke kunnen voordragen.”